ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ

«ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, ΙΟΥΛΙΟΣ 1944, μυστική έκδοση

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή:

Το κείμενο είναι το πρώτο που ανοίγει μια σειρά άρθρων του δημοσιογράφου-συγγραφέα με θέμα τον Τύπο («Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η Δευτέρα Παρουσία και η Αντίσταση των Εφημερίδων», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Αυτοκριτική», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων»). Ο Marcel Déat, πολιτικός και υπουργός Σοσιαλιστής της Γ’ Δημοκρατίας, το 1940 έγινε εκδότης της εφημερίδας «ΤΟ ΕΡΓΟ-L’ œuvre» και ίδρυσε κόμμα υπέρ της συνεργασίας με τους Γερμανούς. Το 1944 έγινε υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Διέφυγε στην Ιταλία και καταδικάστηκε ερήμην εις θάνατον. Πέθανε το 1955.

«Για πρώτη φορά στην ιστορία, το επάγγελμα του δημοσιογράφου έχει γίνει ένα επάγγελμα τίμιο» δήλωσε ο κ. Marcel Déat.

Ο κ. Marcel Déat έχει δίκιο.

Η άσκηση της δημοσιογραφίας με μυστικότητα είναι τίμια επειδή αποτελεί χειρόγραφη απόδειξη ανεξαρτησίας, επειδή συνδέεται με ένα ρίσκο.

Είναι σωστό, είναι υγιές που ο,τιδήποτε έχει να κάνει με τρέχοντα πολιτικά γεγονότα έχει καταστεί επικίνδυνο, έχει ρίσκο.

Εάν υπάρχει κάτι που δεν επιθυμούμε να ξαναδούμε, αυτό είναι η ασπίδα της ατιμωρησίας πίσω από την οποία κάποτε βρήκαν άσυλο μια τόσο δειλή συμπεριφορά και τόσες κρυφές μηχανορραφίες.

Έχοντας εξελιχθεί σε τόσο αξιότιμες δραστηριότητες, πολιτική και δημοσιογραφία θα υποχρεωθούν μια μέρα να δικάσουν αυτούς που τις ατίμασαν… Για παράδειγμα, τον κ. Marcel Déat.

«ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1945

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή

Το κείμενο αυτό αναλύει την σύλληψη του έργου του δημοσιογράφου-συγγραφέα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. και συνδέεται με την παρουσία του κινήματος COMBAT στο Συμβούλιο Αντίστασης του Ο.Η.Ε. καθώς και την λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου της Αντίστασης ή Συμβόλου της Εθνικής Αντίστασης το οποίο καλείται “Conseil National de la Résistance”. Ως προς το θέμα της δημοσιογραφίας, πρέπει να ενταχθεί στην συνολική εικόνα που εμφανίζεται από τα άρθρα: «ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ», «ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ», «ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΟΥ», «Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ», «Η ΓΑΛΛΙΑ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ», «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Η πηγή της συνταγματικής νομιμοποίησης», «ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣ», «ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «COMBAT, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», «Η Δευτέρα Παρουσία και η αντίσταση των εφημερίδων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική», «Λογοκρισία, προπαγάνδα και Αποκάλυψη», «ΚΡΑΤΟΣ, ΕΘΝΟΣ, ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ», «Το ξίφος ως σύμβολο του κυβερνήτου», «Το ξίφος της Αποκάλυψης και η Ιστορία», «Ο Σταυρός του Μαρτυρίου», «Η φόρμουλα πανάκειας των Θεών της Γερμανίας», «Ο χειρισμός της φόρμουλας της ελευθερίας». Συγκρίνετε τα άρθρα Όργουελ «ΓΙΑΤΙ ΓΡΑΦΩ» και «Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ-ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΦΑΡΜΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ» καθώς και τις επαφές της ομάδας Καμύ-Καίσλερ-Όργουελ-Βέϊλ-Μανν-Ζηντ.

Η πρώτη Εθνική Συνέλευση Τύπου άνοιξε χθες τις πύλες της στο Παρίσι. Ο Τύπος διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην δημόσια ζωή αλλά υπάρχουν προβλήματα –τα οποία εισέρχονται στην καρδιά των δραστηριοτήτων του και– που δεν εγείρουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκ μέρους του γενικότερου κοινού.

Είναι καλό που η Συνέλευση έστρεψε άμεσα την προσοχή της στα ζητήματα έκδοσης χάρτου και διανομής του.

Ακόμη και αν οι δημόσιες αποδείξεις μικρή σημασία έχουν σε αυτά τα θέματα, οι έρευνες που ανέλαβε να διεξάγει η Συνέλευση θα διδάξουν μέσω της Γαλλικής γλώσσας ότι αυτό που κοινοτύπως καλείται «ελευθερία του Τύπου» εξαρτάται από πολλούς παράγοντες οι οποίοι δεν βρίσκονται όλοι υπό τον έλεγχο των ιδίων των δημοσιογράφων.

Ειδικά στην περίπτωση αυτή, ο κόσμος θα μπορέσει τελικά να μάθει ότι η πολιτική χάρτου του παραλόγου που έχει θέσει σε λειτουργία το υπουργείο Πληροφόρησης υπονόμευσε την θεωρητική ελευθερία που κατέκτησαν οι δημοσιογράφοι κατά την περίοδο της εξέγερσης.

Δεν θα επεκτείνουμε τον σχολιασμό μας περαιτέρω επ’ αυτής της όψεως των πραγμάτων, όμως. Θα θέλαμε να εκφράσουμε απλώς και μόνο μιαν ευχή. Αφού πρώτα δει και εξετάσει τα τεχνικά προβλήματα που είναι τόσο σημαντικά για το έργο μας, η Συνέλευση του Τύπου να μην διαλυθή εις τα εξ ων συνετέθη χωρίς να πιάσει και να συλλάβει το ουσιαστικό πρόβλημα της αντιστασιακής δημοσιογραφίας: την μέθοδο της πληροφόρησης.

Ελεύθερος Τύπος είναι ο Τύπος που αστυ-νομικεύεται και τηρεί την τάξη μόνος του.

Εάν πρόκειται να είμαστε ανώτεροι του Τύπου πριν τον πόλεμο, πρέπει να είμαστε ικανοί να κρίνουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.

Έχουμε ολοκληρώσει, από την άποψην αυτή, την προσδωκόμενη επανάσταση;

Οπωσδήποτε όχι.

Μια ματιά στο Παρίσι στις κυκλοφορίες των βραδυνών εφημερίδων αρκεί να δείξει ότι οι περισσότερες παίρνουν ως μοντέλο την γηρασμένη Paris-Soir ! Αρκεί να ρίξει το βλέμμα του κάποιος στους τεράστιους τίτλους τους, έξω από όλες τις αναλογίες με το περιεχόμενο των πραγματικών τους νέων. Ή, να διαβάσει τα άρθρα τους με μιαν γλώσσα γραμμένη στην οριστική κλίση (ενώ το τηλεγράφημα στο οποίο αναφέρεται το ρεπορτάζ τους είναι υποτακτική) ή σημείωσε την έμφαση στις δηκτικές λεπτομέρειες καθ’ υπερβολή των πραγματικών νέων.

Αυτές που βγαίνουν το πρωΐ είναι, εν γένει, πιο σεμνές. Όμως, οι εφημερίδες που προκαλούνται λιγότερο από τον πειρασμό του αισθησιασμού είναι οι εφημερίδες άποψης. Από την άλλη, είναι πιο ευαίσθητες στα πολιτικά πάθη (κι αυτό ισχύει τόσο για μας όσο και για τις αδελφοποιημένες επιχειρήσεις εκδόσεων). Μπορεί μερικές φορές –και όντως το κάνουν– να χάσουν την ισορροπίας τους όταν τις ενδιαφέρει περισσότερο η προσωπική τους συγκεκριμένη αλήθεια και όχι η αλήθεια εν γένει ή όταν ψάχνονται για να καταγγείλουν τα ψεγάδια των αντιπάλων και όχι να δείξουν τα δυνατά τους σημεία ή να αποδείξουν την πίστη τους στον αναγνώστη.

Μόνο δια μέσου της αρνησικυρίας και της εξέτασης με προσεκτικό τρόπο αυτών των προβλημάτων μπορεί η δημοσιογραφία να κατακτήσει εκ νέου την αξιοπρέπεια που έχασε μέσα σε περιόδους ετών ανειλικρίνειας και εύκαμπτων συμβιβασμών.

Το κοινό εξακολουθεί να χρειάζεται εφημερίδες αλλά όσοι περισσότεροι τις θέλουν τόσο πιο επιφυλακτικές γίνονται.

Η Συνέλευση του Τύπου θα ‘κανε καλά να ασχοληθεί τίμια με το πρόβλημα αυτό ενώ θα μπορούσε να κάνει μιαν επίδειξη των καλών της προθέσεων ως προς τους νέους δημοσιογράφους εάν επεξεργαζόταν έναν επαγγελματικό κώδικα δεοντολογίας και ίδρυε ένα πάνελ επικοινωνίας για να δει εκ του σύνεγγυς τις σοβαρές παραβιάσεις αυτού το κώδικα.

Αναμφισβήτητα, ο Γαλλικός Τύπος δεν θα είναι ελεύθερος άνευ χάρτου.

Αναμφισβήτητα, και στην αντίθετη περίπτωση δεν θα είναι ελεύθερος –εκτός κι αν θεσπίσει τις συνθήκες της προσωπικής του ελευθερίας.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς έναν ανεξάρτητον Τύπο αν οι δημοσιογράφοι διστάζουν να γράφουν ό,τι πιστεύουν ειδικά όταν είναι σίγουροι ότι τους προσβάλλουν δίχως έλεος 30 εφημερίδες που έχουν πλήρην υπακοή στις εντολές ενός πολιτικού κόμματος.

«Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή:

Το κείμενο αυτό είναι κομβικό σε σχέση με το σύνολο των κειμένων του δημοσιογράφου με θέμα, από την μια πλευρά, τον Τύπο («Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική») και, από τις άλλες πλευρές, διακλαδώνεται και συνδέεται με θέματα όπως την Ευρώπη, το Σύνταγμα, την Δημοκρατία, την Αντίσταση, την Κρίση και την Αποκάλυψη. Για την διασύνδεση της ημέρας της Ευρώπης και την παράδοση της Γερμανίας βλ. τα άρθρα «ΤΟ ΞΙΦΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ», «ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ: Μνήμες για εικονογράφηση από τον Μποτιτσέλλι», «Λογοκρισία, Προπαγάνδα και Αποκάλυψη», «Το πείραμα Χίτλερ: Ξίφος, Ζυγός και Γόρδιος δεσμός», «Το ξίφος ως σύμβολο του κυβερνήτη», «Ο Σταυρός του Μαρτυρίου», «Η φόρμουλα πανάκειας των Θεών της Γερμανίας», «Ο χειρισμός της φόρμουλας της ελευθερίας», «Η ποινή του Θανάτου και ο Χριστιανισμός» και την «ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ». Αξίζει να συνδεθεί, βέβαια, και με την ενότητα μεταφράσεων περί Χριστιανισμού, γενικότερα. Όπως έχει γραφεί, το Υπουργείο Πληροφοριών M.O.I. είναι κοινό σε Όργουελ (1984) και Καμύ (Combat).

Υπάρχει σε ορισμένα τμήματα της επικρατείας της κυβέρνησης μια πίστη

ότι ο νέος Τύπος αναζητά να του αναγνωριστεί ένα μονοπώλιο ως προς την αποτροπή του γεγονότος δημοσίευσης νέων εφημερίδων. Αν αυτό ήταν όντως αλήθεια, θα ήταν ουσιαστικό να σημειωθεί –πρώτα απ’ όλα– ότι ο νέος Τύπος απέτυχε να πετύχει τον σκοπό του: νέες εφημερίδες κάνουν πράγματι την εμφάνισή τους. Επιπλέον, αν ίσχυε η κατηγορία κατά του νέου Τύπου, τότε το θέμα θα ήταν σοβαρό διότι θα μπορούσε να κατηγορηθεί τότε ότι πρόδωσε το δημοκρατικό πνεύμα που αξιώνει ως δικό του.

Πρέπει, άρα, να εξετάσουμε τις δικές μας προθέσεις.

α) Θέλουμε να περιορίσουμε τον Τύπο στο Παρίσι μονίμως σε αυτές τις εφημερίδες που εκδίδονται σήμερα; Η απάντησή μας, με απόλυτη σιγουριά, είναι: όχι.

β) Ή, μετακινούμενοι στο άλλο άκρο, θέλουμε να γυρίσει πίσω ο Γαλλικός Τύπος σε ό,τι ήταν προπολεμικά, δηλαδή σε ένα δημόσιο φόρουμ στο οποίο η γνώμη του ενός ανθρώπου ήταν εξαρτημένη από το χαρτοφυλάκιο ή το πορτοφόλι ενός άλλου; Και πάλι: όχι.

Ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα, είναι εφικτό να φανταστεί κανείς μιαν θέση η οποία θα προστάτευε το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και η οποία, κατά τον ίδιο χρόνο, θα περιόριζε την κατάχρησή του;

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μιαν δημοκρατία που δεν θα είχε χρέος να επιβάλει καταναγκαστικούς κανόνες αλλά που δεν θα ήταν ευπρόσβλητη από μιαν πολλαπλότητα υπερβολών; Δεν το νομίζουμε.

Είναι, άλλωστε, δυνατόν να διαφωτίσουμε την θέση μας ως προς το ειδικότερο θέμα που έχουμε τώρα ενώπιόν μας. Βρισκόμαστε σε μιαν μεταβατική περίοδο στην οποία όλα επιτρέπονται –τυχοδιωκτισμοί που διευθύνονται προς την κατεύθυνση του δικαίου

και τυχοδιωκτισμοί που διευθύνονται προς την κατεύθυνση του κέρδους.

Αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να πάρουμε θέσεις από την άποψη των θεμάτων της δικαιοσύνης αλλά αυτό κατ’ αποκλειστικότητα και μόνον επειδή δεν υπάρχει νόμος,

είναι απών.

Η δημοκρατία προϋποθέτει την ύπαρξη νόμου.

Ένας Τύπος ελεύθερος προϋποθέτει νόμους που να ορίζουν το νομικό στάτους, το καθεστώς του Τύπου.

Εδώ και αρκετό καιρό περιμένουμε την κυβέρνηση (στην υπόθεσην αυτή, το Υπουργείο Πληροφόρησης) να εκδώσει και να παρουσιάσει τις οδηγίες περί διακυβέρνησης του Τύπου (2-3 εκ των οποίων είναι αναγκαίες για την υπεράσπιση του Τύπου από την κυριαρχία του χρήματος).

Αυτό που ζητάμε δεν είναι το δικαίωμα να εκδιδόμαστε εμείς μόνο και να εξαιρεθούν όλες οι άλλες εφημερίδες∙ είναι η γνώση σύμφωνα με την οποία όλες οι εφημερίδες είναι ελεύθερες να δημοσιεύονται χωρίς να εγείρονται υποψίες ως προς τα κίνητρά τους και χωρίς να διατρέχουν ρίσκο –το ρίσκο ότι μπορεί τελικά να καταλήξουν να εξυπηρετούν συμφέροντα (με τα οποία δεν θέλουμε πια να έχουμε σχέση) ενώ οι προθέσεις τους είναι αγνές.

Αναμένοντας την δημοσίευση και διάδοση αυτών των διατάξεων περί κυβέρνησης του Τύπου, διαμαρτυρόμαστε με αντικείμενο την δημοσίευση νέων εφημερίδων. Η διαμαρτυρία διευθύνεται όχι τόσο πολύ ενάντια στις ίδιες τις εφημερίδες όσο ενάντια στις συνθήκες υπό τις οποίες αυτές εμφανίζονται.

Αν ισχύει αυτή η οδός σύμφωνα με την οποία εμφανίζονται αυτήν την στιγμή και προς το παρόν τα πράγματα, αυτό δεν συμβαίνει επειδή τα θέλουμε να βρίσκονται καθ’ οδόν σε αυτήν την οδό αλλά επειδή δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί η νομοθεσία του νέου Τύπου.

Η διοίκηση των υπηρεσιών έχει καθυστερήσει να πράξει και, παραδόξως, αυτή η καθυστέρηση λειτουργίας είναι που οδηγεί σήμερα την δημοκρατία σε συμβιβασμό.

Το Υπουργείο Πληροφοριών κάλλιστα μπορεί να αποκριθεί ότι θέλει μα περιμένει τις πράξεις της Νομοθετικής Βουλής. Κατά την άποψή μας, αυτό θα ήταν ατυχές. Αν αυτή είναι η πορεία, όμως, που πρέπει να εκλεγεί,

η Ομοσπονδία Τύπου θα έχει δικαιωθεί που εμμένει στην αντίθεσή της προς την έκδοση και δημοσίευση των νέων εφημερίδων.

Δεν πιστεύουμε ότι το ιδανικό της Γαλλίας είναι να έχει ως αποκλειστικό της όργανο έκφρασης τον Τύπο που βλασταίνει από την Αντίσταση.

Την ώρα που θα είμαστε σίγουροι ότι θα επιτραπεί στις εφημερίδες να κυκλοφορούν και να εκφράζονται με καθαρότητα και τιμιότητα, με χαρά θα δούμε την Δευτέρα Παρουσία νέων ανταγωνιστριών, ακόμα κι αν αποδειχθούν αδιάφορες ή εχθρικές προς την Αντίσταση.

Δεν υπερασπιζόμαστε απλώς θέσεις αλλά μιαν αρχή –και πιστεύουμε, στην πραγματικότητα, ότι αυτή είναι η αρχή της δημοκρατίας.

Όταν η λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου μας λυτρώσει τελικά από αυτόν τον κανόνα αγρύπνιας, θα πιστέψουμε ότι έχουμε ολοκληρώσει το καθήκον μας στο περιορισμένο και ειδικό πεδίο μας.

Σήμερα, ο καθένας μας έχει το καθήκον που του ανατέθηκε.

Θα φέρουμε σε πέρας την αποστολή που έπεσε στα χέρια μας –και είναι να στηρίξουμε την ουσιαστική αρχή της δημοκρατίας– ως την ώρα εκείνη που η κυβέρνηση θα δώσει στον κανόνα της δημοκρατίας αυτής την συνοχή ενός νομικού κανόνα που θα μας επιτρέψει να στρέψουμε την προσοχή μας αλλού.

A.C.

«ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ, ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό πρέπει να αναγνωστεί συνοδευτικά με την παρουσία του συγγραφέα στον ΟΗΕ όταν τον Σεπτέμβριο 1948 ο Αμερικανός Γκάρυ Νταίηβις ανακηρύχθηκε «Πολίτης του Κόσμου» στο Palais de Chaillot της Νέας Υόρκης με στήριξη από την εφημερίδα “COMBAT” του Αλμπέρ Καμύ με υπογραφές 500 διαννοουμένων, συγγραφέων και δημοσιογράφων προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Εξειδικευμένα, πρέπει να μελετηθεί μαζί με τα άρθρα με τίτλο «ΤΟ ΞΙΦΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ», «ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» αλλά και με τις μεταφράσεις στην εφημερίδα COMBAT των κειμένων: «ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΣΥΛΛΗΨΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ Ο.Η.Ε.», «Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ», «ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ: Μνήμες για εικονογράφηση από τον Μποτιτσέλλι», «Το πείραμα Χίτλερ: Ξίφος, Ζυγός και Γόρδιος δεσμός», «Το ξίφος ως σύμβολο του κυβερνήτη», «Ο Σταυρός του Μαρτυρίου», «Η φόρμουλα πανάκειας των Θεών της Γερμανίας», «Ο χειρισμός της φόρμουλας της ελευθερίας». Σε συνδυασμό με τα κείμενα Καμύ περί Ισπανίας, Ρεπούμπλικας, Συντάγματος, Ευρώπης, Ελλάδας, Τύπου και Ελευθερίας (όπως π.χ. «ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΑΡΞΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ», «Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ»), πρέπει να συγκριθεί και το έργο «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ» για το θέμα της Ιεράς Εξέτασης και των εκδηλώσεων του Corpus Christi καθώς και η μετάφραση Όργουελ με τίτλο: «Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ».

Θα θέλαμε να διαμαρτυρηθούμε εδώ –με σταθερόν αλλά μετρημένον τρόπο– κατά των μεθόδων λογοκρισίας του Τύπου. Η διαμαρτυρία μας θα είναι μετρημένη στην γλώσσα της αλλά σταθερή στην αποφασιστικότητά της να δημοσιευτούν τα πολιτικά μας σχόλια ή και αυτό το άρθρο ακόμα-ακόμα, αν παραστεί ανάγκη, ενάντια στους ευσεβείς πόθους του Γραφείου Λογοκρισίας.

Οι σχέσεις μεταξύ Τύπου και Γραφείου Λογοκρισίας κυβερνώνται

από τις 24 Σεπτεμβρίου από ένα διάταγμα το οποίο αναγνωρίζει την νομιμότητα της λογοκρισίας αναφορικά με πληροφορίες περί της αποκάλυψης

στρατιωτικών επιχειρήσεων ενώ όλα τα υπόλοιπα θέματα θα πρέπει να εξαιρεθούν από την διαδικασία επιτήρησης.

Βάλαμε την υπογραφή μας σε αυτήν την συμφωνία

και σεβαστήκαμε τους υποχρεώσεις που αναλάβαμε υπό τους όρους της. Όμως, το Γραφείο Λογοκρισίας απέτυχε να τιμήσει αυτήν την βασική δέσμευση. Ως εκ τούτου, δηλώνουμε ότι η λογοκρισία είναι παράνομη

εφόσον παραβιάζει την συμφωνία στην οποία ελευθέρως τέθηκαν οι υπογραφές των 2 μερών.

Πιστεύουμε ότι η ανομία, στην περίπτωση αυτή, ισοδυναμεί με αφανισμό της ύπαρξης.

Οπότε, θα αγνοούμε τις αποφάσεις των λογοκριτών όποτε αυτοί αρνούνται τις ίδιες κατ’ εξοχήν αρχές και κανόνες που ορίζουν το δικαίωμά τους να υπάρχουν.

Στην έκδοσή μας του Σαββάτου σχολιάσαμε νέα από μιαν πηγή του Φράνκο αναφορικά με τις δραστηριότητες στα σύνορα των Ισπανών Ρεπουμπλικανών.

Το σχόλιό μας δυσαρέστησε τους λογοκριτές.

Για τους λόγους που έχουμε ήδη υποδείξει,

θα το επαναδιατυπώσουμε αλλά, αυτήν την φορά, με όρους ακόμη πιο ισχυρούς και δεσμευτικούς από πριν.

Ναι, υπάρχει ένα πρόβλημα Ισπανικό (αν και μερικοί δεν χαίρονται γι’ αυτό).

Προειδοποιήσαμε τους αναγνώστες μας να είναι επιφυλακτικοί έναντι νέων που πηγάζουν από μιαν πηγή του Φράνκο.

Οι ειδήσεις αυτές, είναι αλήθεια,

δεν προσέφεραν υπηρεσίες προς την κυβέρνηση της Γαλλίας στα μάτια των ξένων –διότι υπέθεταν ότι η Νότιος Γαλλία ήταν σε χάος. Επεδίωκαν να κεντρίσουν την κυβέρνηση ώστε να λάβει μέτρα αποκατάστασης –κατά το κοινώς λεγόμενον–

του νόμου και της τάξης. Από την ίδιαν πηγή και από τα ίδια κίνητρα υποκινούνται και τα ρεπορτάζ στις εφημερίδες της Μαδρίτης που υποστηρίζουν ότι ο Φράκο πρότεινε στον Στρατηγό Ντε Γκωλ να στείλει η Ισπανία στρατό στην Νότιο Γαλλία για να αποκαταστήσει την τάξη του στέμματος.

Από την άποψη της κατάστασης στην νότιο περιφέρειά μας, τα ρεπορτάζ αυτά κινδυνεύουν να ενισχύσουν σκοπίμως και να εξαπλώσουν φήμες ότι οι επαρχίες μας έχουν βουτηχτεί στην αναρχία –φήμες που έχουν εντυπωσιάσει ακόμα και ορισμένα διακεκριμένα πρόσωπα. Για αυτό το ζήτημα, δημοσιεύουμε σήμερα το πρώτο άρθρο μιας Βρεττανίδας δημοσιογράφου (Βέρα Λυνσέη) που έχει επισκεφτεί αυτές τις περιφέρειες και μας έκανε την τιμή να γράψει για μας μιαν αντικειμενική έκθεση του ταξιδιού της (σε Toulouse και Languedoc).

Κατά τα λοιπά, θέλουμε να είναι ενήμεροι οι αναγνώστες μας ότι το πρόβλημα είναι ακόμα πιο σοβαρό απ’ ότι μπορεί ήδη να νομίζουν.

Η υπόθεση της Ισπανίας δεν έχει ενδιαφέρον για εμάς αποκλειστικώς και μόνον επειδή οφείλουμε στην Ισπανία ένα χρέος επ’ άπειρον: Μας ενδιαφέρει επειδή κινδυνεύει η πολεμική της Γαλλίας να συμβιβαστεί με την πολιτική του Φράνκο.

Αυτό που ο λαός της Γαλλίας δεν ξέρει ακόμα –και είμαστε αποφασισμένοι να το πούμε, είτε αρέσει είτε όχι στους Ιεροεξεταστές–

είναι ότι ένα πολύ μεγάλο Γερμανικό νούμερο (το οποίο εκτιμούμε περίπου στο 40.000) ικετών που ήλθαν στην Ισπανία έχουν τώρα οργανωθεί σε έναν πραγματικό στρατό πλήρως εξοπλισμένων. Είναι ο κόσμος

που πίεζε την Ισπανία να υϊοθετήσει την άνωθεν περιγραφόμενη πολιτική, είναι ο κόσμος που το «ΡΑΔΙΟ ΜΑΔΡΙΤΗ» θέλει να βοηθήσει με τις διαστρεβλωμένες του ειδήσεις.

Υποβάλλουμε μιαν απλήν ερώτηση: Τί υα συνέβαινε αν αυτός ο στρατός επιχειρούσε να άρει την πολιορκία των Γερμανών φρουρών που σταθμεύουν στα νοτιοδυτικά και επιτίθετο κατά των άοπλων μονάδων μας;

Θα μπορούσε να εμφανιστεί ως απελπισμένη

μια τέτοιου είδους προσπάθεια αλλά δεν θα ήταν παράλογη, διότι θα επέτρεπε στην Γερμανία να εξαγοράσει λίγο χρόνο. Θα βοηθούσε έναντι κάθε κόστους την πολιτική της αντίστασης του Χίτλερ, έναντι όλης της ανηλεούς μάχης, μια πολιτική που οι δικτάτορες ελπίζουν ότι θα καθυστερήσει την έσχατην ήττα τους.

Μια επιχείρηση αυτού του είδους θα έδινε για λίγο στην Γερμανική Αντίσταση τον χρόνο που ζητά ενώ θα αύξανε την πιθανότητα αιματοχυσίας σε ορισμένα τμήματα της Γαλλίας. Για να επανέλθουμε, τότε, ο Φράνκο επιχειρεί να πείσει τον κόσμο ότι ένα τμήμα της Γαλλίας βρίσκεται σε χάος.

Δημοσιεύουμε σήμερα πληροφορίες αναγκαίες για την απόρριψη αυτής της προπαγάνδας.

Μέσω αυτού, κάνουμε το καθήκον μας ως δημοσιογράφοι.

Οι Γερμανοί στην Ισπανία αποτελούν μιαν απειλή για την Γαλλία –και το μόνο που έχουμε για να τους σταματήσουμε είναι το ηθικό του στρατού του λαού μας (που περιλαμβάνει στις τάξεις του και μερικούς Ισπανούς Ρεπουμπλικανούς).

Επομένως, πρέπει οι δημοκρατικές κυβερνήσεις να κάνουν το καθήκον τους.

Το καθήκον αυτό δεν είναι να δέσουμε τα μάτια του Τύπου

και να τον φιμώσουμε ή να συγκαλύψουμε την αλήθεια,

είναι να εξοπλίσουμε τον στρατό

που θα εγγυηθεί την ασφάλεια και την τάξη στις περιφέρειές μας.

Ό,τι είπαμε την Κυριακή, το επαναλαμβάνουμε σήμερα

παρά τα εμπόδια που έχουν τεθεί στον δρόμο μας: η πολεμική της Γαλλίας και των Συμμάχων

φέρει εντός της την ανάγκη να εξοπλίσουμε τις μονάδες μας των Πυρηναίων.

Στην τωρινή περίσταση, το πολιτικό πρόβλημα είναι τέλεια ορατό:

ο Φράνκο είναι που πρέπει να φιμωθεί,

όχι ο Γαλλικός Τύπος.

«ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ “COMBAT”, 16 ΜΑΡΤΙΟΥ 1945

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή

1. Το κείμενο αυτό πρέπει να συνδυαστεί με τις αναφορές σε κατάθεση του συγγραφέα σε μιαν σειρά άρθρων και, κυρίως, στην «ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ», στον επίλογο της «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΥ», στο «ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΟΥ» και , ειδικά, στην εισαγωγή στον «ΚΑΛΙΓΟΥΛΑ». Ως προς την δημοσιογραφία και τον Χριστιανισμό, πρέπει να ενωθεί με τα άρθρα «ΠΕΣΣΙΜΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΑΡΡΟΣ», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «COMBAT, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», «Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Η πηγή της συνταγματικής νομιμοποίησης», «ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣ», «ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «Η Δευτέρα Παρουσία και η αντίσταση των εφημερίδων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική», «Λογοκρισία, προπαγάνδα και Αποκάλυψη», «Το πείραμα Χίτλερ: Ξίφος, Ζυγός και Γόρδιος δεσμός», «Το ξίφος ως σύμβολο του κυβερνήτου», «Το ξίφος της Αποκάλυψης και η Ιστορία», «Ο Σταυρός του Μαρτυρίου», «Η φόρμουλα πανάκειας των Θεών της Γερμανίας», «Ο χειρισμός της φόρμουλας της ελευθερίας» και –σε σύνδεση με το έργο Καίσλερ «Η ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ»– με το έργο Όργουελ περί λειτουργίας ως κυβερνητικού και εκκλησιαστικού οργάνου του Υπουργείου Πληροφοριών Μ.Ο.Ι. («1984), της COMBAT, του Μανιφέστο του Vendotene (1941) των Spinelli-Camus και του Σχεδίου Συνθήκης Spinelli για το Σύνταγμα της Ε.Ε. που έχει ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1984.

2. Τα Σημειωματάρια της Χριστιανικής Μαρτυρίας-Cahiers du témoignage chrétien (που εξελίχθηκαν σε Témoignage chrétien μετά την Απελευθέρωση) ιδρύθηκαν τον Νοέμβριο του 1941 από τον Πατέρα Pierre Chaille, Ιησουΐτη θεολόγο, με σκοπό να δώσουν πνοή στην «πνευματική αντίσταση» προς τον Ναζισμό. Με άρθρο του στις 16/3/1945 στην Témoignage chrétien με τίτλο «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ DEBATE», ο Πατήρ Chaillet υπερασπίζεται τον P.H. Teitgen έναντι της κριτικής του συγγραφέα των κυρίων άρθρων της Combat. Ο Paul ή Pierre-Henri Teitgen ήταν Καθολικός, από τους ιδρυτικούς ηγέτες του Χριστιανικού Δημοκρατικού Κόμματος (Mouvement Républicain Populaire) τον Νοέμβριο 1944 και είχε απαγορεύσει την έκδοση εφημερίδων που κυκλοφορούσαν σε συνεργασία με Γερμανούς. Μπορούν αυτά όλα να συγκριθούν με τις αναφορές σε Διδασκαλία των 12 Αποστόλων ή Διδαχή στο έργο «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ» και με τα ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΑ 3: “Carnets III, mars 1951-décembre 1959”, ed. Gallimard, 1989

3. Το θέμα της επιστημονικής έρευνας των κοινωνιών πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν σε σχέση με το αρμόδιο κυβερνητικό όργανο, το ενημερωτικό δελτίο του Υπουργείου Πληροφόρησης (Ministry of Information-M.O.I.) που είναι κοινό σε Όργουελ («1984) και Καμύ (“COMBAT”), την όλη φιλοσοφία του οργανισμού με τον τίτλο «ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ Ο.Η.Ε.» και την θέση σε ισχύ του όλου Λειτουργικού Συστήματος με βάση το Κ.Π.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κλειδί που ρίχνει φως βρίσκεται στο αδημοσίευτο άρθρο του δημοσιογράφου-συγγραφέα από την ενότητα με τίτλο «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 19/11/1946 στην εφημερίδα COMBAΤ και είναι το μοναδικό κείμενο από τα δημοσιογραφικά γραπτά με δικαιώματα –Copyright by Albert Camus and Combat. Rights of reproduction reserved for all countries.

Στην Témoignage chrétien, o Πατήρ Chaillet είχε την ευγενή καλοσύνη να σχολιάσει την θέση μας από την οπτική του τωρινού υπουργού που ασκεί το λειτούργημα της πληροφόρησης.

Έχει τρόπους αριστοκράτη τζέντλμαν αλλά έχει καταφέρει να μπερδέψει έναν αριθμό διαφορετικών πραγμάτων.

Ιδιαιτέρως θα θέλαμε να τον διαβεβαιώσουμε ότι είναι απολύτως δυνατό να έχουμε γνώμη για τους γραπτούς νόμους και κώδικες του Τύπου καθώς και για την χρηστικότητα ενός λειτουργού του Τύπου δίχως κατ’ ανάγκην να γίνεται επίκληση προς μιαν φιλοσοφία της μοναξιάς και της ειρωνείας.

Θα μαρτυρούσε αφέλεια μάλλον εάν υποστηρίζαμε το αντίθετο. Ό,τι κι αν αξίζει ή είναι η φιλοσοφία μας, υποθέτοντας ότι όλοι έχουμε εξίσου μια κοινή, μπορούμε να βεβαιώσουμε την Témoignage chrétien ότι δεν βασιζόμαστε σ’ αυτήν την φιλοσοφία για να συναλλαγούμε σε όλες τις περιπέτειες της ζωής.

Δεν είμαστε δα και τόσον εμπνευσμένοι.

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε κατά πρόσωπο είναι πρωταρχικά πρόβλημα πρακτικών.

Το ζητούμενο είναι ένας κώδικας νόμων που ο υπουργός πληροφόρησης είχε 6 μήνες στην διάθεσή του για να προετοιμάσει και τώρα μας λέει ότι βρίσκεται μόνο στο στάδιο των προκαταρκτικών.

Φοβούμαστε ότι αυτό σημαίνει μεγάλη καθυστέρηση.

Ο Πατήρ Chaillet αναρωτιέται, απορεί και θαυμάζει εάν αυτό το καταστατικό θα είναι αρκετό για να εμποδίσει τα επενδεδυμένα σε χρήμα συμφέροντα να βάλουν χέρι στις υποθέσεις του Τύπου.

Κατά την άποψή μας, αυτά τα ερωτήματα δεν είναι σωστά.

Αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καμιά σιγουριά ότι η διευθέτηση αυτών των ατομικών διαφορών και χρεών θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα ενώ, άλλωστε, δεν έχουμε τόσο μεγάλην αφέλεια ώστε να πιστεύουμε ότι οι οργανωμένοι θεσμοί –ακόμα και οι καλοδουλεμένοι θεσμοί– μπορούν αφ’ εαυτών να υποτάξουν τα συμφέροντα.

Αυτό που είναι σίγουρο, ωστόσο, είναι ότι τα χρήματα έχουν τον τρόπο τους –εκτός κι αν υϊοθετηθεί ένα αριστοτεχνικά σχεδιασμένο αμάλγαμα συντακτικό για την φιλοσοφία της επιχείρησής μας. Ο Πατήρ Chaillet μπορεί να μας πιστέψει όταν λέμε ότι είμαστε σίγουροι για 2-3 πράγματα που τίποτε δεν έχουν να κάνουν με την φιλοσοφία.

Εάν οι κανονισμοί περί της πώλησης του χάρτου επρόκειτο να καταργηθούν αύριο, θα επιστρέφαμε στο προπολεμικό καθεστώς Τύπου και ο ανεξάρτητος Τύπος θα έπαυε να υπάρχει σ’ αυτήν την χώρα.

Για να παραθέσουμε 1 μόνο παράδειγμα, κάθε βαρώνος του Τύπου προετοιμασμένος να κάνει τις απαραίτητες οικονομικές θυσίες για την απαιτούμενη περίοδο του χρόνου, θα μπορούσε να τυπώνει εφημερίδες 12 σελίδων και να τις πουλά στην ίδιαν τιμή με τις εκδόσεις των 4-6 σελίδων οπότε η κυκλοφορία του χάρτου για τις δημοσιεύσεις των φίλων μας και των φίλων του Πατρός Chaillet θα κατέρρεε εντός λίγων μηνών.

Εάν η λειτουργία ενός νέου θεσμού δεν προχωρήσει στην απαγόρευση αυτών των πρακτικών ή δεν αναγκάσει τους προμηθευτές χάρτου να χρεώσουν τους εκδότες των εφημερίδων 12 σελίδων 3 φορές περισσότερο σε σύγκριση με την χρέωση των εκδοτών εφημερίδων 4 σελίδων, τότε οι νεκροί σύντροφοί μας θα έχουν θυσιαστεί εις μάτην.

Η Γαλλία θα επιστρέψει στα ίδια παλαιά ψέματα όπως και πριν.

Αυτό το απλό παράδειγμα θα έπρεπε να αρκεί για να δικαιολογήσει την δριμεία κριτική μας προς τον κ. Teitgen. Οπωσδήποτε, θα αποδείκνυε ότι εμπνεόμαστε κατ’ αποκλειστικότητα από το γενικότερο συμφέρον για το κοινό, το δημόσιο καλό. Η προσωπικότητα του συγκεκριμένου λειτουργού του δημοσίου μικρό ενδιαφέρον έχει για εμάς αλλά αποκτά μεγάλη αξία το τι έχει κάνει και, πάνω απ’ όλα, το τι δεν έχει κάνει.

Αντίθετα με τις απόψεις του αξιέραστου αντιδίκου μας, δεν αποτελεί συμβολικό νόμισμα, δείγμα και τεκμήριο απόγνωσης το να κρίνουμε τον λειτουργόν αυτόν του Τύπου κατ’ αποκλειστικότητα από το τι έχει κάνει.

Με βάση την ορολογία που ταιριάζει στην ανθρωπιά, είμαστε έτοιμοι να αναγνωρίσουμε ότι πάντοτε πρέπει να καταγράφονται οι πράξεις και οι λογαριασμοί που είχε στο παρελθόν ένας άνθρωπος ενώ οι πράξεις ενός δημόσιου λειτουργού δεν είναι δυνατόν να κρίνονται με βάση τους συναισθηματισμούς.

Εν τέλει, όταν λέμε ότι ορισμένοι δημοσιογράφοι της Αντίστασης έπραξαν ό,τι έπρεπε ώστε να προκαλέσουν μιαν Επανάσταση στον Τύπο, δεν αναφερόμαστε σε ό,τι έκαναν μετά την Απελευθέρωση (είμαστε σε κατάλληλη θέση να ξέρουμε ότι, από την άποψην αυτή, δεν αποτελούσαν σε όλες τις περιπτώσεις το φωτεινό παράδειγμα) αλλά αναφερόμαστε μόνο σε ό,τι έκανε ο Αντιστασιακός Τύπος κατά την διάρκεια της εξέγερσης, τότε που πέτυχε σε κάθε αντικειμενικό σκοπό που του ανατέθηκε.

Έκτοτε, ανέμενε τον συγκεκριμένον λειτουργό του Τύπου για να εγκαινιάσει –με τον καθαγιασμό της δικής του λειτουργίας– εκείνην του την νίκη.

Το μυαλό του λειτουργού ήταν αλλού, όμως, στραμμένο και είναι λόγω αυτού του αντιπερισπασμού που αποσύρουμε την ψήφο εμπιστοσύνης μας.

Ώστε οι φίλοι μας από την Témoignage chrétien θα πρέπει να μπορούν να δουν τέλεια και ξεκάθαρα ότι η φιλοσοφία δεν έχει τίποτε να κάνει με την δική μας θέση.

Ωστόσο, μια πολιτική τόσο γριφώδης και φανερά μπερδεμένη λόγω έλλειψης συνοχής θα μπορούσε να μας οδηγήσει κάλλιστα να υϊοθετήσουμε μιαν φιλοσοφία όπου θα διαδραμάτιζε υπερβολικό ρόλο η πικρία –εάν δεν υπήρχε η λελογισμένη πίστη μας στον άνθρωπο η οποία θέλει ως πρωταρχικήν αρετή τ’ ανθρώπου το πείσμα και την επιμονή.

«ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή:

Το κείμενο πρέπει να αναγνωστεί σε σύνδεση με το σύνολο των κειμένων του δημοσιογράφου με θέμα, τον Τύπο («Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Κριτική Δημοσιογραφία», «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η Δευτέρα Παρουσία και η Αντίσταση των Εφημερίδων», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων»). Συνέκρινε και την μετάφραση Κλάους Μανν με τίτλο «Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΙΣΤΕΥΩ/CREDO». Ο Κλάους Μανν είναι ο σύνδεσμος Καμύ-Όργουελ στο Παρίσι με τον Αντρε Ζιντ.

Είναι ώρα για μιαν αυτοκριτική.

Ένα επάγγελμα που συνδέεται με την καθημερινή ανακοίνωση και κρίση των εκτάκτων γεγονότων ώστε να διακρίνει κανείς τι αξιώνουν ο κοινός νους, η κοινή αίσθηση και η βασική διανοητική τιμιότητα δεν είναι χωρίς κινδύνους.

Όταν επιζητείς το καλύτερο, ξοδεύεις αρκετήν από την ώρα σου κρίνοντας και σταθμίζοντας το χειρότερο ή αυτό που είναι λιγότερο καλό. Συνοπτικά, υϊοθετείς την συστηματική στάση του δικαστή, του διδασκάλου ή του καθηγητή ηθικής.

Στην δουλειά αυτή, ο φαντασιόπληκτος βρίσκεται ένα βήμα πριν τον ηλίθιο.

Ελπίζουμε να μην έχουμε υπερβεί την γραμμήν αυτή.

Παρ’ όλα αυτά, δεν είμαστε σίγουροι ότι έχουμε πάντοτε αποφύγει τον κίνδυνο να υποννοήσουμε ότι μπορούμε να δούμε το μέλλον πιο καθαρά από άλλους και ότι δεν κάνουμε ποτέ λάθη.

Φυσικά δεν πιστεύουμε τίποτε από αυτά.

Ελπίζουμε ειλικρινά να συμμετάσχουμε στην κοινή προσπάθεια ενώ θα εμμένουμε σε δεδομένες αρχές της συνείδησης που –κατά την άποψή μας– δεν έχουν εφαρμοστεί ευρέως σε ζητήματα πολιτικής.

Αυτό είναι το μέτρο της φιλοδοξίας μας και, αν υποδεικνύουμε τα όρια ορισμένων ιδεών ή πολιτικών πράξεων, είμαστε φυσικά ενήμεροι για τις δικές μας επιφυλάξεις και προσπαθούμε κι εμείς να τις άρουμε εμμένοντας σε 2 ή 3 βασικές αρχές.

Η ανακοίνωση των νέων, ωστόσο, είναι μια απαιτητική επιχείρηση και το σύνορο μεταξύ ηθικής και ηθικισμού ποτέ δεν είναι σαφές. Μερικές φορές κανείς το υπερβαίνει λόγω κούρασης ή απροσεξίας.

Πώς να αποφύγουμε τον κίνδυνον αυτό;

Μέσω ειρωνείας.

Αλοίμονο, αυτή δεν είναι μια εποχή ειρωνείας. Εξακολουθεί να είναι μια εποχή αγανάκτησης.

Αν απλώς μπορούμε να διατηρούμε την αίσθηση περί της σχετικότητας των πραγμάτων –ό,τι κι αν φέρει η τύχη– όλα τελικά θα στραφούν προς την θετική κατεύθυνση.

Φυσικά δεν μπορούμε να αποφύγουμε έναν δεδομένον εκνευρισμό όταν διαβάζουμε, την ημέρα μετά την σύλληψη του Metz (και γνωρίζοντας τι κόστισε αυτή η νίκη), μιαν ιστορία για την άφιξη στην πόλη της Μάρλεν Ντήτριχ.

Η αγανάκτηση για τέτοιου είδους πράγματα είναι πάντοτε λογική. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πιστεύουμε πως οι εφημερίδες μας πρέπει να είναι βαρετές.

Απλώς, σε εποχή πολέμου δεν θεωρούμε ότι οι ενέργειες των αστέρων του κινηματογράφου είναι απαραιτήτως και μεγαλύτερου ενδιαφέροντος σε σύγκριση με την οδύνη των λαών ή την αιματοχυσία των στρατιωτών ή την αποφασιστική προσπάθεια ενός έθνους να βρει την προσωπική του αλήθεια.

Όλα αυτά τα πράγματα είναι δύσκολα.

Η δικαιοσύνη είναι ταυτοχρόνως μια ιδέα και ένα πάθος της ψυχής.

Πρέπει να μάθουμε να παίρνουμε ό,τι είναι ανθρώπινο σε αυτό χωρίς να το μεταμορφώνουμε στο τρομακτικά αφηρημένο πάθος που έχει διαφθείρει τόσο πολλούς άνδρες.

Η ειρωνεία δεν μας είναι ξένη –αυτό που παίρνουμε στα σοβαρά δεν είναι ο εαυτός μας αλλά η απερίγραπτη δοκιμασία που υφίσταται η χώρα αυτή και η τονωτική περιπέτεια προς την οποία υποχρεώθηκε να σαλπάρει. Υπό το φως αυτής της διακριτικής σκέψης, μπορούμε να πάρουμε τα πραγματικά μέτρα του καθημερινού καθήκοντος που αντιμετωπίζουμε καθώς και την σχετική του σημασία στο μεγάλο σχήμα που αποκτούν τα πράγματα.

Αισθανθήκαμε την ανάγκη σήμερα να πούμε τα πράγματα αυτό τόσο για χάρη μας όσο και για χάρη των αναγνωστών μας ώστε να γνωρίσουν πως σε ό,τι γράφουμε –μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει– είμαστε επιμελείς ως προς το καθήκον να είμαστε συνετοί και θρησκευτικά ευσεβείς: κάτι που όλοι οι δημοσιογράφοι πρέπει να υϊοθετήσουν ως το πιστεύω/credo τους.

Με μια λέξη, δεν παραλείπουμε τους εαυτούς μας από την κριτική έρευνα που πιστεύουμε ότι απαιτείται την παρούσα ώρα.

«ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή:

Το κείμενο πρέπει να αναγνωστεί σε σύνδεση με το σύνολο των κειμένων του δημοσιογράφου με θέμα, τον Τύπο («Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Κριτική Δημοσιογραφία», «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η Δευτέρα Παρουσία και η Αντίσταση των Εφημερίδων», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Αυτοκριτική», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων»). Αξίζει να συνδεθεί, εξάλλου, με το σύνολο του έργου του συγγραφέα ειδικά περί της Επανάστασης στο Παρίσι αλλά και γενικότερα περί Αντίστασης, Επανάστασης και Εξέγερσης.

Το πρόβλημα του Τύπου, το οποίο αγγίξαμε χθες, αποτελεί απλώς μιαν άποψη της πολεμικής και της προσβολής κατά της Αντίστασης, κάτι το οποίο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.

Αυτή η πολεμική είναι λιγότερο εμφανής εδώ παρά αλλού αλλά όχι λιγότερο επικίνδυνη.

Είναι αλήθεια ότι οι άνδρες της Αντίστασης δεν είναι άγιοι –και αυτό είναι κάτι τυχερό– διότι δεν θέλουμε τίποτε να έχουμε να κάνουμε με ένα έθνος αγίων.

Η Αντίσταση είναι ανοιχτή στην κριτική και εδώ, επιτέλους, είναι που πάντοτε ακούγαμε κάθε είδους κριτική με τον σεβασμό που της αξίζει.

Όταν παρίσταται ανάγκη, συνεισφέρουμε σε αυτήν επειδή πιστεύουμε ότι τα καθήκοντα της Αντίστασης υπερβαίνουν σε αριθμό τα δικαιώματά της και πως, εάν αυτή γίνει μια σέχτα, θα χάσει τα πάντα.

Αυτό που διακυβεύεται σήμερα, ωστόσο, δεν είναι η κριτική ούτε αυτή η άσκηση αμοιβαίας διόρθωσης όπου τα μέλη μιας κοινότητας διατηρούν μιαν σταθερή πορεία προς την πρόοδο.

Είναι μια μάχη πολεμική που δίδεται σε όλα τα επίπεδα ενάντια σε ανθρώπους και ιδέες που κάποιοι έχουν βαλθεί να κοιτούν σαν να αποτελούν απειλή προς μιαν συγκεκριμένην αντίληψη περί τάξεως στον κόσμο.

Είναι σίγουρο, πολλοί Γάλλοι δεν ήξεραν τίποτε για την Αντίσταση, ειδικά όσοι δεν έκαναν τίποτε γι’ αυτήν. Όταν η εξέγερση έφτασε στο Παρίσι, δεν είναι μυστικό ότι η ηρεμία που επικρατούσε στις αποκαλούμενες πλούσιες γειτονιές ήταν μια ηρεμία τόσο άγνοιας όσο και αδιαφορίας.

Οι άνθρωποι που δεν θέλουν να αλλάξει ο κόσμος όταν όλα είναι υπέρ τους είχαν εν συντομία την άποψη ότι η Αντίσταση δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια ομάδα Γάλλων που είχαν κινητοποιηθεί από μόνοι τους.

Αυτό έφερε το χαμόγελο στα χείλη τους.

Και πράγματι –αυτό ήταν η Αντίσταση.

Εξελίχθηκε, όμως, σε κάτι περισσότερο: μια δύναμη ανανέωσης που οραματιζόταν μιαν δίκαιη Γαλλία ενώ την ίδια στιγμή σφυρηλατούσε στο καμίνι μιαν Ελεύθερη Γαλλία.

Οι άνθρωποι που δεν θέλουν να αλλάξει ο κόσμος σήμερα αισθάνονται ότι έχουν απατηθεί.

Για αυτούς, η απελευθέρωση της Γαλλίας δεν σήμαινε τίποτε άλλο παρά μιαν επιστροφή στα παραδοσιακά μενού, αυτοκίνητα και Paris-Soir.

Ας έρθει άμεσα η δημοκρατία ώστε, επιτέλους, να μπορέσουμε να είμαστε μέτριοι και ισχυροί συνάμα με όλες μας τις ανέσεις!

Η Αντίσταση, όμως, επιμένει ότι δεν πρέπει να είμαστε αποχαυνωμένοι, ότι το κάθε τι πρέπει και είναι ανοιχτό για περαιτέρω δημιουργία και ότι η μάχη συνεχίζεται ακόμα.

Λέει ότι πρέπει να δεχόμαστε να είμαστε φτωχοί ώστε να είναι πλούσια η χώρα και να συμφωνούμε στην στέρηση όλων αυτών των αγαθών ώστε ένας λαός να μπορεί επιτέλους να πάρει ό,τι έχει ανάγκη.

Αυτοκαλείται, όμως, και σοσιαλιστική η Αντίσταση.

Αυτό έχει υπάρξει πηγή παρεξήγησης.

Εξαιτίας αυτής της παρεξήγησης, υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να κάνουν την Αντίσταση να πληρώσει.

Οι Θεοί θέλουν ηρεμία, οι Θεοί θέλουν να κρατήσουν γερά τα προνόμιά τους: η προσβολή της τιμής ξεκίνησε. Άρα, δεν έχουμε άλλην επιλογή από την μάχη.

Για την ακρίβεια, αυτή η πρόκληση έρχεται στην κατάλληλη στιγμή.

Ξεκινούσαμε να νοιώθουμε κούραση από τις διαρκείς προσβολές και επιθέσεις σε ό,τι κάποιοι κάλεσαν «φατρία» ξεχνώντας τι χρωστά σε αυτήν την φατρία η χώρα.

Η Αντίσταση είχε αρχίσει να κουράζεται να ακούει ότι έκανε τόσο πολλά την μια μέρα και όχι αρκετά την άλλη, ότι ήταν ένα μονολιθικό κόμμα παράλυτο εξαιτίας των διαιρετικών τάσεων.

Δέχθηκε, όμως, όλην αυτήν την κριτική με καλή διάθεση, εν μέρει –και με μια γελαστή διάθεση για αντικειμενικότητα και με μιαν νεανικήν ατολμία.

Ήταν προετοιμασμένο να συγχωρήσει την μετριότητα και την διάθεση αυτοπροβολής υπό την προϋπόθεση και μόνον ότι οι μέτριοι θα απείχαν από την βία και οι συμφεροντολόγοι θα αναγνώριζαν ότι μερικές φορές τους συμφέρει η σιωπή και ο συμβιβασμός, όταν είναι ανάγκη. Λίγα πράγματα απαιτούνταν: δεν είμαστε τόσο πρόθυμοι να καταστρέψουμε, όπως φημολογείται σε ορισμένα διαμερίσματα.

Αντιθέτως, όταν επιζητάς με πάθος την ενότητα, πρέπει να παραιτείσαι

ώστε να κάνεις κάτι για να πολεμήσεις τους μετρίους και άπληστους, αφού όλοι ξέρουν πόσο πολυάριθμοι είναι. Εάν, όμως, οι άπληστοι είναι αρκετά τυφλοί και πεισματάρηδες ώστε να σε πολεμήσουν και επιχειρούν ανοήτως να σταματήσουν ό,τι δεν μπορεί να σταματήσει, τότε θα πρέπει να παταχθούν. Δεν λέμε ότι αυτό είναι σωστό αλλά ότι είναι θέμα καθήκοντος, ένα καθήκον που δεν έχει εκπληρωθεί.

Αυτό είναι που ξεκινά να κατανοεί η Αντίσταση.

Και ίσως είναι καλό που οι αντίπαλοί της την βοήθησαν να το κάνει.

Άνθρωποι που είχαν πάθος για την ελευθερία και την δικαιοσύνη επί 4 έτη, έχουν τώρα εκ νέου την θύμηση ότι, αν και αποδίδουν ευχαριστίες, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι πρέπει εκ νέου να γίνει μια Επανάσταση.

Ο αρχηγός εκείνος ενός Κράτους,

ο οποίος καταλάβαινε αμέσως ποιες συνθήκες ήταν επαναστατικές

μόλις έβλεπε την έκρηξη μιας επανάστασης, αφού σημείωσε μιαν μεγάλη πολιτικήν επιτυχία, ύστερα είπε: «Πρώτον, ποτέ μην εξυμνείτε την νίκη. Δεύτερον, εκκαθαρίστε τον εχθρό διότι απλώς είναι ηττημένος, όχι εξολοθρευμένος. Τρίτον, ποτέ μην δοξάζετε τον εαυτό σας ώσπου να πετύχετε τον σκοπό σας –και όταν το κάνετε, δεν υφίσταται πλέον ανάγκη».

Ξέρουμε τώρα ότι ο εχθρός πρέπει να εξολοθρευθεί.

Και θέλουμε να πετύχουμε αυτό τον σκοπό όταν η νίκη δεν έχει ανάγκη ύμνου για να την εορτάσεις.

«Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό πρέπει να συνδυαστεί με την διπλωματική εργασία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ» όπου και παρέχονται πληροφορίες για τον Γνωστικισμό και σε σχέση με το σύνολο των μεταφράσεων Όργουελ-Καμύ περί Τύπου. Βλ. ειδικότερα: «Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Η Δευτέρα Παρουσία και η αντίσταση των εφημερίδων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική».

Κάθε ηθική μεταρρύθμιση του τύπου θα ήταν άνευ νοήματος εάν δεν συνοδευόταν από την λήψη μέτρων πολιτικής που να στοχεύουν στην εγγύηση πραγματικής ανεξαρτησίας των εφημερίδων από την δύναμη του κεφαλαίου.

Αντιστρόφως, η πολιτική μεταρρύθμιση δεν θα δημιουργούσε καμίαν αίσθηση εάν δεν εμπνεόταν από μια λεπτομερή εξέταση της φύσεως της δημοσιογραφίας από τους ίδιους τους δημοσιογράφους.

Από αυτήν αλλά και άλλες απόψεις, πολιτική και ηθική είναι αλληλένδετες.

Οι δημοσιογράφοι του νέου τύπου ήταν υποχρεωμένοι –ή έτσι πιστεύαμε– να έρθουν σε επαφή για να διεξάγουν ακριβώς μια τέτοιαν εξέταση κατά την διάρκεια των ετών της μυστικότητας. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι αυτό ισχύει.

Είπα, όμως, χθες ότι ερωτήσεις του είδους που εγέρθηκαν τότε δεν είναι τόσο πρόσφορες για δημόσια επίδειξη στην οδό με την οποία σήμερα παρουσιάζεται ο τύπος.

Ποιός είναι ο δημοσιογράφος; Είναι πρωτίστως ένα πρόσωπο που υποτίθεται πως διαθέτει ιδέες.

Το σημείο αυτό αξίζει ειδικής έρευνας και θα γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ένα άλλο άρθρο.

Είναι, εξ άλλου, ένα πρόσωπο που αναλαμβάνει ο ίδιος καθημερινά να πληροφορήσει το κοινό για τα γεγονότα της προηγούμενης ημέρας.

Με μια λέξη, είναι ο ιστορικός της στιγμής και η αλήθεια πρέπει να είναι ο πρώτος του σκοπός. Ωστόσο, κάθε ιστορικός γνωρίζει ότι –ακόμη και με απόσταση από τα γεγονότα, σύγκριση ντοκουμέντων και μαρτυρία από διαφορετικούς μάρτυρες– η αλήθεια είναι στην Ιστορία ασύλληπτη. Το μοναδικό που μπορεί να κάνει για αυτές τις σχέσεις είναι να προσφέρει μιαν ηθική επανόρθωσης με την μορφή ενός ενδιαφέροντος για την αντικειμενικότητα –και την γνώση.

Πόσο επείγουσες γίνονται, άρα, αυτές οι αρετές στην υπόθεση ότι υπάρχει ένας δημοσιογράφος που έχει στερηθεί κάθε απόσταση από τα γεγονότα και είναι αδύναμος να τσεκάρει τις πηγές του!

Ό,τι αποτελεί, πρακτικά, ανάγκη για τον ιστορικό μεταβάλλεται σε πραξικοπηματικό νόμο για τον δημοσιογράφο, έναν νόμο που δεν μπορεί να παραβιάσει δίχως να στρέψει τις επαγγελματικές του πράξεις προς την βία.

Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο τύπος μας σήμερα τηρεί τις αξιώσεις του γνωστικισμού και ενδιαφέρεται αποκλειστικά για την αλήθεια; Οπωσδήποτε όχι.

Έχει βρει άσυλο σε μεθόδους που γεννιούνται από τον συναγωνισμό για νέα προ του πολέμου.

Όλα τα νέα αξίζουν για εκτύπωση εφόσον μπορεί κανείς να σκαλίσει και να ψάξει (δες, επί παραδείγματι, τις ψεύτικες ελπίδες που δόθηκαν στους Παρισινούς αναφορικά με την αποκατάσταση φωταερίου και ηλεκτρικού).

Δεδομένου ότι είναι δύσκολο να βρίσκεται κάποιος πάντοτε πρώτος με μιαν σπουδαία δημοσιογραφική ιστορία –επειδή προς το παρόν υπάρχει μία μόνο πηγή για τέτοιου είδους ιστορίες– οι δημοσιογράφοι έχουν εθιστεί να πηδούν στα γρήγορα τις λεπτομέρειες ώστε να δίνουν αναπαραστάσεις.

Ακόμη κι αν ο πόλεμος εξακολουθεί να λυσσομανά στην Ευρώπη και οι μέρες της ζωής μας τόσο λίγες έστω και για να αναφέρουμε τα καθήκοντα που μας περιμένουν ενώ η μνήμη μας είναι τόσο περιορισμένη έστω και για να αναμνησθούμε τα ονόματα όλων των συντρόφων μας που ακόμα χρειάζονται στήριξη, μια εφημερίδα έκρινε φυσικό να δημοσιεύσει ογκώδεις τίτλους κάτω από τα λάβαρα του αγώνα για να δώσει στο κοινό μια άνευ περιεχομένου ανακοίνωση ενός κωμικού που μόλις ανακάλυψε το επάγγελμά του ως επαναστάτης ύστερα από 4 έτη μικρόψυχου συμβιβασμού.

Αυτό το πράγμα ήταν ήδη άξιο περιφρόνησης όταν η Paris-Soir έδωσε τον τόνο για όλον τον υπόλοιπο τύπο. Είναι, όμως, πραγματικά αποκαρδιωτικό όταν επηρεάζει εφημερίδες στις οποίες είναι οι ελπίδες ολόκληρης της χώρας αυτήν την στιγμή επενδεδυμένες. Βλέπουμε έτσι έναν πολλαπλασιασμό σχεδίων που αποσκοπούν να πωλήσουν εφημερίδες, με τίτλους σε μεγάλο φόντο που δεν έχουν σχέση με την αξία της πληροφόρησης που περιέχεται στα άρθρα που εμφανίζουν οι Θεοί –άρθρα γραμμένα για να κολακεύσουν την αίσθηση του κοινού για τους απλοϊκούς ή συναισθηματικούς τύπους.

Μαζί με τους αναγνώστες αναφωνούν και οι ίδιες οι εφημερίδες που ψάχνουν να τους ικανοποιήσουν όταν απλώς θα έπρεπε να τους διαφωτίζουν. Για την ακρίβεια, δίνουν την εικόνα ότι περιφρονούν τους αναγνώστες τους και για τον λόγο αυτό –περισσότερο απ’ ό,τι τους κρίνει το κοινό– είναι οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι που κρίνουν τους εαυτούς τους.

Το επιχείρημα της υπεράσπισής τους είναι πασίγνωστο: «Δίνουμε στο κοινό ό,τι ζητάει». Δεν είναι αυτό, όμως, που ζητάει το κοινό, είναι αυτό που το κοινό έχει μάθει να ζητάει για 20 χρόνια –και δεν είναι το ίδιο.

Για τα προηγούμενα 4 έτη, άλλωστε, και το κοινό γυρόφερνε στο μυαλό του την σκέψη: Είμαι έτοιμο να δεχθώ τον τόνο της αληθείας, διότι κατάφερε να διέλθει μέσα από μα τρομερή περίοδο αληθείας.

Εάν, όμως, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, 20 εφημερίδες στον αέρα είναι γεμάτες με μετριότητα και πλαστές επινοήσεις, το κοινό θα αναπνεύσει σε αυτόν τον αέρα και θα γίνει εξαρτυμένο απ’ αυτό.

Μας έχει δοθεί μια μοναδική ευκαιρία δημιουργίας ενός κοινού πνεύματος και εξύψωσης στο επίπεδο μιας ολόκληρης χώρας.

Συγκρινόμενες με αυτό, τί αξίζουν λίγες θυσίες χρήματος και πρεστίζ ή ο καθημερινός κόπος σκέψεως και φροντίδος που θα έπρεπε να αρκεί για να διατηρηθεί η ποιότητα μιας εφημερίδας;

Απλώς θέτω το ερώτημα σε κάθε σύντροφο του νέου τύπου.

Όποιες κι αν είναι οι αντιδράσεις τους, δεν μπορώ να πιστέψω στην αντιμετώπιση αυτής της ερώτησης με αφέλεια από το πλευρό των Θεών.

ALBERT CAMUS

«ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1945

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή:

Το κείμενο είναι το πρώτο που ανοίγει μια σειρά άρθρων του δημοσιογράφου-συγγραφέα με θέμα τον Τύπο («Το επάγγελμα του δημοσιογράφου», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Η Δευτέρα Παρουσία και η Αντίσταση των Εφημερίδων», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Αυτοκριτική», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων»). Όλα αυτά τα κείμενα ενώνονται με την σειρά «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» και με τα υπόλοιπα άρθρα περί Συντάγματος, Ρεπούμπλικας και Δημοκρατίας. Για τα ζητήματα Τύπου και Χριστιανισμού, βλέπε τα άρθρα «COMBAT, Χριστιανισμός και Κομμουνισμός», «Έθνος, Εκκλησία και Χριστιανισμός», «Ραδιόφωνο και Χριστιανική Δημοκρατία» καθώς και τις μεταφράσεις άρθρων αφιερωμένων στον διάλογο Albert Camus & Gabriel Marcel-François Mauriac. Βλ. και τις μεταφράσεις Σιμόν Βέϊλ περί Μαρξ-Χριστού αλλά και ειδικά την μετάφραση Όργουελ με τίτλο «ΟΙ ΝΕΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΞ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ».

Η μεταπολεμική περίοδος ξεκίνησε.

Ένα έτος έχει περάσει από την απελευθέρωση της Γαλλίας.

Πρώτα η Γερμανία, κατόπιν η Ιαπωνία γονάτισαν.

Η δικαιοσύνη δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί αλλά, τουλάχιστον, έχουμε αναρρώσει από μιαν κατάσταση αθλιότητας στην οποία κυριαρχούσε η αδικία.

Δεν είχε προλάβει καλά-καλά να ξυπνήσει η Γαλλία από την εξέγερση και αμέσως άρχισε την για πολλά χρόνια αναμενόμενη προσπάθειά της να αναπνεύσει κανονικά εκ νέου.

Δεν έχουμε ακόμη φτάσει στο σημείο αυτό αλλά οι εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί, είναι καθ’ οδόν.

Τώρα, την παραμονή των εκλογών, μπορούμε να πούμε ότι πραγματοποιούμε μιαν στροφή σε μιαν κρίσιμην καμπή και είναι ώρα να προσφέρουμε έναν απολογισμό της δύσκολης προηγούμενης χρονιάς.

Δεν θα ήταν άσχημη ιδέα για τον καθένα μας να συνεισφέρει τα πορίσματα της προσωπικής του εμπειρίας σε αυτήν την συλλογική ανασκόπηση.

Επί παραδείγματι, μια εφημερίδα σαν κι αυτήν, μια εφημερίδα που σκοπίμως βγήκε στα πελάγη για να γίνει μια από τις φωνές της νέας Γαλλίας, απαιτεί να ψαχθεί ως προς το τι πέτυχε τον προηγούμενο ενιαυτό.

Για λόγους χώρου, θα περιορίσουμε τα σχόλιά μας μόνο σε μιαν άποψη του ερωτήματος.

Δεν μπορούμε να δώσουμε τόσο μεγάλην έμφαση στο γεγονός ότι η εμπειρία μας ήταν περιορισμένη. Οι φιλοδοξίες μας ήταν συγκρατημένες.

Πιστεύαμε ότι κάθε Γάλλος πολίτης θα έπρεπε να προσπαθήσει να ανανεωθεί με όποιαν μέθοδο ή οδό ο ίδιος ή η ίδια επιθυμούσε.

Η δουλειά μας ήταν να μεταδώσουμε τα νέα.

Έπρεπε να κόψουμε εκτάκτως κάθε σύνδεση με τις πρακτικές του παρελθόντος σε μιαν περιοχή όπου το παρελθόν είχε προκαλέσει έναν μεγάλο αριθμό ζημιών.

Έπρεπε να δημιουργήσουμε τις αναγκαίες συνθήκες για έντιμη πληροφόρηση και αντικειμενικό διάλογο. Ως προς αυτό, πιστεύαμε ότι θα ήταν δυνατόν να δημιουργήσουμε ένα κλίμα εντός του οποίου θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπες οι διάφορες τάσεις της Γαλλικής πολιτικής ζωής δίχως να συγκρουστούν.

Η ιδέα μας δεν ήταν –όπως κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν ή άλλοι να φοβούνται– να θέσουμε σε ανταγωνισμό τον Μαρξ και τον Χριστό.

Δεν ήταν πρόθεσή μας να καταστήσουμε τον εαυτό μας ηλίθιο.

Αφού δεν είμαστε ούτε Κομμουνιστές ούτε Χριστιανοί, απλώς επιθυμούσαμε να κάνουμε τον διάλογο εφικτό

μέσω της υπόδειξης των διαφορών και του τονισμού των ομοιοτήτων.

Από την άποψην αυτή, ο ένας χρόνος της εργασίας μας ολοκληρώθηκε με την αθλιότητα της αποτυχίας.

Επί παραδείγματι, προσπαθήσαμε να δεσμευθούμε σε διάλογο με τους Κομμουνιστές.

Θυμόμαστε ακόμα το μακροσκελές κύριο άρθρο με το οποίο προσπαθήσαμε να εκθέσουμε τους δισταγμούς και την συμπάθειά μας όσο πιο τίμια μπορούσαμε.

Δεν λάβαμε απάντηση.

Λίγες εβδομάδες αργότερα, όμως, σε ένα θέμα απολύτως καμίας σημασίας, στράφηκαν εναντίον μας οι ίδιοι οι Θεοί, ακόμα κι αν εμείς είχαμε επιχειρήσει –από απόψεως τόνου– να αγγίξουμε ένα συγκεκριμένο πλήκτρο το οποίο ξέρουμε ότι μας αγγίζει προσωπικά όταν προέρχεται από έναν αντίπαλο (και, στην πραγματικότητα, δεν είμαστε καθόλου αντίπαλοι)!

Οι Θεοί, όμως, δεν είχαν καμιά δουλειά σ’ αυτό.

Κατόπιν, επιχειρήσαμε να δεσμευθούμε σε διάλογο με τους Καθολικούς ή έστω με έναν μόνο, τον κ. François Mauriac.

Ομολογουμένως, και από τις 2 πλευρές ειπώθηκαν ορισμένες ανοησίες αλλά η συναλλαγή τελικά δημιούργησε μιαν καλήν αρχή∙ ο διάλογος φαινόταν εφικτός. Τελείωσε, όμως, όταν ο κ. Mauriac έγραψε ένα άρθρο με τόνο που μας εξανάγκασε να σωπάσουμε.

Δεν φτάσαμε, εξαιτίας των εμπειριών αυτών, στο συμπέρασμα ότι οι άλλοι καθιστούσαν τον διάλογον ανέφικτο. Μάλλον φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι έπρεπε και πάλι να βρούμε τις λέξεις που θα μας ένωναν μαζί, λέξεις που θα μας οδηγούσαν σε ενότητα χωρίς να μας απαιτούν να αποκηρύξουμε τις διαφορές μας.

Παρά την προσωρινή μας αποτυχία, παραμένουμε πεισμένοι ότι αυτή η χώρα και αυτός ο κόσμος

δεν μπορούν να σωθούν ώσπου να βρουν –μαζί με τους Θεούς– και τις σωστές λέξεις, το σωστό λεξιλόγιο. Εξακολουθούμε να σκιάζουμε με αποχρώσεις το νόημα που θέλουμε να εκφράσουμε ή –σε κάθε περίπτωση– να εκτοξεύουμε λέξεις που ο καθένας μας μεταφράζει διαφορετικά.

Μας λένε οι άνθρωποι μερικές φορές ότι ο κόσμος πρέπει να αλλάξει.

Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια αλλά δεν μπορούμε να ανακαινίσουμε τον κόσμο ώσπου να του δώσουμε ένα νέο λεξικό.

Ας πάψουν οι ρεαλιστές να διαμαρτύρονται: το νέο λεξικό που έχουμε ανάγκη γράφεται λίγο-λίγο με το αίμα της μάχης και τις κραυγές της Επανάστασης.

Η μοναδική μας ελπίδα είναι αυτή: ότι αν κανείς σκεφτεί λίγο, θα μπορούσε να κάνει πολλά προς την οδό της αποτροπής αιματοχυσίας.

Οι συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργούν οι δημοσιογράφοι δεν χαρίζονται πάντοτε στις πολύ βαθυστόχαστες σκέψεις. Οι δημοσιογράφοι κάνουν ό,τι μπορούν και –επειδή, όπως και οι Θεοί, σφάλλουν κι αυτοί– τουλάχιστον μπορούν να πετούν λίγες ιδέες αντί για νομίσματα «κορώνα-γράμματα» στον αέρα ώστε άλλοι να μπορούν να τις αναπτύσσουν σε πιο αποδοτικά εργαλεία.

Το ιδεώδες για τους πολιτικούς δημοσιογράφους της χώρας

θα ήταν να επιστρέψουν για λίγο σε μιαν εθελούσια σιωπή –αυτή είναι αδύνατη, όμως.

Η Ιστορία το απαγορεύει.

Από την άποψην αυτή, η δημόσια ζωή της Γαλλίας θα συνεχίσει να είναι αναμφίβολα αυτό που είναι: δηλ. μια αρένα στην οποία πανίσχυρες ορθοδοξίες

βρίσκονται αντιμέτωπες η μια με την άλλη

ενώ λίγες μοναχικές φωνές επιχειρούν να ακουστούν.

Κατά τα λοιπά, οι ενδείξεις είναι απαισιόδοξες.

Τα γράμματα που μια εφημερίδα λαμβάνει δεν της λένε για την άποψη της κοινής γνώμης αλλά για την άποψη των αναγνωστών της.

Και πάλι, ένας συγκεκριμένος τόνος και μια δέσμη βασικών προαπαιτούμενων για τα οποία όλοι συμφωνούν, παρέχουν χρήσιμη πληροφόρηση.

Με τον τρόπον αυτό, γνωρίζουμε ότι χιλιάδες άνδρες και γυναίκες ενώνονται μαζί μας στην θεμελιώδη μας ανάγκη.

Πειθόμαστε ολοένα και περισσότερο ότι τα βασανιστικά παιχνίδια της παραδοσιακής πολιτικής διαπερνούν τον νου των ανθρώπων και δεν ανταποκρίνονται στις επιθυμίες τους.

Και, άρα, ο κόσμος έχει δίκιο,

αυτός είναι που –εξασκώντας την βούλησή του– θα σώσει την Γαλλία, αργά αλλά με σιγουριά.

Ναι, έχουμε απεριόριστη εμπιστοσύνη στον λαό αυτής της χώρας.

Αυτή είναι η μεγάλη βεβαιότητα που αποκτούμε από αυτό το πρώτο έτος της εργασίας μας.

Τα λοιπά θα ακολουθήσουν όταν έρθει η ώρα.

Οι άνθρωποι κουράζουν, βασανίζουν, προσβάλλουν και ακρωτηριάζουν ο ένας τον άλλον στην επιδίωξη ενός στόχου που –ακόμα και οι Θεοί– δεν τον αντιλαμβάνονται ξεκάθαρα. Αυτός ο στόχος, όμως, εγκατοικεί πάντοτε μέσα στον ίδιον τον άνθρωπο: στην πραγματικότητα, η εκπλήρωση του στόχου αυτού είναι ο άνθρωπος και η απελευθέρωσή του.

Ολόκληρη η ιστορία του κόσμου είναι η ιστορία της ελευθερίας.

Το ξέραμε αυτό πέρυσι στην μεγάλη έκσταση της εξέγερσης.

Έκτοτε, συνέβη να το μάθουμε ακόμη καλύτερα ενώ ξέρουμε, επίσης, ότι η μακρά αναζήτηση και δίψα της ελευθερίας είναι μια κολασμένη μάχη, στην οποία ακόμα και οι καλές προθέσεις μπορούν να επιφέρουν πλήγματα.

Αυτή η νέα γνώση δεν είναι κάτι το ευκαταφρόνητο: έχουμε μάθει ότι πρέπει να σκεπτόμαστε εντατικά, να προσέχουμε την παρορμητικότητά μας και να μην εγκαταλείπουμε την ελπίδα στους άλλους.

Ολοκληρώνουμε, άρα, με την σκέψη ότι –όσο απογοητευτικό κι αν ήταν το έτος αυτό που πέρασε– ήταν ωστόσο καρποφόρο.

Το αύριο θα είναι καλύτερο.

«ΤΡΙΓΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό πρέπει να αναγνωστεί σε σύνδεση με τα άρθρα του συγγραφέα περί Τύπου, φωτός και Αναγέννησης και σε συνδυασμό με τα άρθρα περί Αλεξάνδρου Μποτιτσέλλι, Θεών και Γερμανίας. Αξίζει να προσεχθεί η σύμπτωση Παρισίων, Πάρη (Paris) και Αλεξάνδρου.

Από την Daily Mail μόλις κυκλοφόρησε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Alan Forbes για τον Γαλλικό Τύπο. Είναι περιττό να ειπωθεί ότι το άρθρο αυτό είναι πολύ καλά τοποθετημένο προς την Γαλλία. Εκθέτει με απλότητα τις απόψεις ενός συνεργάτη με εξαιρετική αισθητική αντίληψη, ο οποίος έχει εντυπωσιαστεί επειδή ο Τύπος της Γαλλίας εν γένει αφιερώνει περισσότερο χώρο στην εγχώριο πολιτική σκηνή παρά σε ειδήσεις περί πολέμου.

Ο Άγγλος δημοσιογράφος αισθάνεται ευχαρίστηση διότι δεν συμβαίνει το ίδιο στην χώρα του.

Έχει δίκιο να είναι ευχαριστημένος.

Το γεγονός αυτό είναι η απόδειξη πως η Αγγλία είναι υγιής, κάτι που δεν ισχύει για την Γαλλία.

Έχουμε ήδη ασκήσει κριτική στα ελλείμματα του Γαλλικού Τύπου αρκετά συχνά ώστε να μην μπορούμε να ασκήσουμε –κατ’ εξαίρεσιν– μιαν αντικειμενική κριτική εάν αυτή παρουσιαστεί με ευγένεια.

Ωστόσο, η αντικειμενικότητα απαιτεί από εμάς να εκθέσουμε τις παρατηρήσεις του κ. Forbes εντός ενός πλαισίου και ανάλογα με τα συμφραζόμενα.

Κατ’ αρχάς, γιατί δεν αφιερώνουμε περισσότερον χώρο σε θέματα πολέμου;

Η απάντηση είναι απλή: δεν λαμβάνουμε περισσότερη πληροφόρηση από αυτήν που δημοσιεύουμε. Όλα τα νέα μας περί πολέμου πηγάζουν από μία πηγή: την Γαλλική Υπηρεσία Τύπου, η οποία κατά σύμπτωσιν έχει κάνει την δουλειά της άκρως ανταγωνιστικά. Σε αντίθεση με τους Βρεττανούς συναδέλφους, δεν διαθέτουμε τα 2 ή 3 εθνικά και ξένα πρακτορεία ειδήσεων ή ξένα γραφεία που έχουμε ανάγκη. Καμία Γαλλική εφημερίδα δεν μπορεί σήμερα να στείλει έναν ανταποκριτή στο εξωτερικό –ούτε καν στην Γενεύη.

Δεν μπορούμε να βρούμε έναν δημοσιογράφο ούτε για να τον στείλουμε στο μέτωπο στο Saint-Nazaire.

Επιπλέον, οι Αγγλικές εφημερίδες μπορούν να προσθέτουν ειδήσεις (που έχουν παραδώσει οι δικοί τους πολεμικοί ανταποκριτές) στις υπόλοιπες πηγές πληροφόρησής τους.

Ύστερα από 1 μήνα –και περισσότερο– προσπαθειών, δεν έχουμε καταφέρει να πείσουμε τον στρατό των Συμμάχων να αναγνωρίσει τις δικές μας.

Προφανώς, στην περίπτωσην αυτή, η ευθύνη μας πρέπει να κριθεί υπό το φως αυτών των συνθηκών.

Με μιαν γενικήν εκτίμηση, θα μπορούσαμε να μαντέψουμε ότι τα νέα που εμείς λαμβάνουμε είναι περίπου το 1/3 αυτών που λαμβάνουν οι Άγγλοι συνάδελφοι. Άρα, δεν θα έπρεπε κανείς να εκπλήσσεται που αυτό το 1/3/ δημοσιεύουμε.

Είναι σφάλμα να πιστεύει κανείς ότι δεν θα αφιερώναμε στον πόλεμο όλην την προσοχή που αξίζει, εάν είχαμε την ευκαιρία. Ο πόλεμος εξακολουθεί να είναι το πρωταρχικό ενδιαφέρον του κοινού και –ακόμη και από μιαν καθαρά επαγγελματικήν άποψη θέασης– δεν είμαστε τόσο τυφλοί όσο να αποτύχουμε να δούμε τι κρύβεται κάτω από αυτό.

Κι έτσι ερχόμαστε στην ύλη της πολιτικής κάλυψης των θεμάτων της χώρας.

Είναι αλήθεια πως αυτό αποτελεί το προπατορικό αμάρτημα των Γάλλων.

Ισχύει, επίσης, ότι ο Τύπος μας δεν διακρίνει πάντοτε ανάμεσα στην φωτεινή κριτική και στην στείρα πολεμική.

Οι Άγγλοι φίλοι μας δεν πρέπει να ξεχνούν ότι οι Γάλλοι διαθέτουν αρκετά καλούς λόγους που χρησιμοποιούν τόσον υψηλήν ενέργεια και, ορισμένες φορές, πάθος στις αξιώσεις για την χώρα τους.

Η Αγγλία δεν έχει –όπως εμείς– την εμπειρία του φαινομένου της προδοσίας.

Επί μια 4ετία αυτή η προδοσία δηλητηρίαζε την εθνική ζωή της Γαλλίας και συνεχίζει να διαστρεβλώνει τα πλέον οδυνηρά θέματα που αντιμετωπίζουμε. Η Αγγλία δεν είχε να αντιμετωπίσει την ντροπή που είχαμε εμείς να αντιμετωπίσουμε. Κανένας Άγγλος δεν αναγκάστηκε, όπως εμείς, να αρνηθεί να δώσει το χέρι του σε έναν άλλον Άγγλο. Στην Μεγάλη Βρεττανία το μίσος δεν είναι υποχρεωτικό.

Κανένα άλλο έθνος δεν είχε να συμφωνήσει με μιαν δοσιλογία σαν κι αυτήν που υποστήκαμε εμείς –κάτι μοναδικό λόγω της διάρκειάς της, της έκτασής της και της επάρκειάς της. Προφανώς, αυτό δημιουργεί ορισμένα προβλήματα και δεν θα είχε νόημα εάν αναβάλλαμε την επίλυσή τους για αργότερα.

Πράγματι, ορισμένοι από εμάς παραμένουν εγρήγοροι σε σχέση με τα προβλήματα της χώρας μας ακριβώς διότι σκεπτόμαστε τον πόλεμο.

Γνωρίζουμε από θλιβερή πείρα ότι μια χώρα δεν μπορεί να μπει στον πόλεμο δίχως να είναι σίγουρη πως είναι υγιής. Ήμασταν τότε πολύ ασθενείς. Δεν είναι λογικό να σκέπτεται κανείς ότι η ανάρρωση είναι τώρα ένα κεκτημένο και ότι μπορούμε να θέσουμε ένα στοίχημα υπέρ της εισόδου στον πόλεμο προάσπισης της δημοκρατίας δίχως ταυτοχρόνως να κάνουμε την ίδια την δημοκρατία απτή πραγματικότητα.

Το άρθρο του Alan Forbes ολοκληρώνεται με μιαν έκκληση για κατανόηση μεταξύ των 2 χωρών.

Δεν θα ήμασταν τόσο φαντασμένοι ώστε να μιλήσουμε εξ ονόματος μιας πλειοψηφίας Γάλλων.

Αυτοί, όμως, που γνωρίζουμε αισθάνονται τον πόθο να τα βρουν με την Αγγλία, έναν πόθο βαθύ, φλογερό και δίχως ταπεινά κίνητρα.

Με τον σκοπόν αυτόν, όμως, στον νου είναι που θα πρέπει να παραδεχθούμε τις αμοιβαίες μας αδυναμίες και να κάνουμε μιαν προσπάθεια να τις καταλάβουμε.

Οι δικές μας αδυναμίες είναι σήμερα οι πιο σημαντικές. Δεν έχουμε ιδιαίτερον λόγο να είμαστε υπερήφανοι για αυτές αλλά, επίσης, ούτε και να ντρεπόμαστε για αυτές.

Όλα όσα μπορεί κανείς να μας ζητήσει είναι να κάνουμε μιαν καλόπιστη προσπάθεια να τις διορθώσουμε. Αυτήν την καλή πίστη την έχουμε.

Και ελπίζουμε ότι ο συνεργάτης μας θα έχει την ευγένεια να δει μιαν χειρόγραφον απόδειξιν αυτής στις αφέλειες –και στην απλότητα– με τις οποίες εκθέσαμε τις παρατηρήσεις μας.

«ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΥΠΟΥ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό πρέπει να αναγνωστεί σε σύνδεση με τις μεταφράσεις Όργουελ περί Τύπου και σε άμεση ένωση με ολόκληρη την σειρά μεταφράσεων των κειμένων Καμύ με τους εξής τίτλους: «Ο συγγραφεύς και το επόχημά του», «Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Η Δευτέρα Παρουσία και η αντίσταση των εφημερίδων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική». Πρέπει να ερμηνευθούν μαζί με την όλη την σειρά άρθρων περί Αντίστασης και την σειρά κειμένων περί Εικόνας και Αποκαλύψεως.

Δεδομένου ότι μας δόθηκε ένα μικρό διάλειμμα για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ εξέγερσης και πολέμου, θα ήθελα να αναπτύξω σήμερα ένα θέμα που το γνωρίζω καλά και το οποίο είναι στενά συνδεδεμένο με την καρδιά μου: τον τύπο.

Και, εφόσον ο τύπος που είναι το ζητούμενο, είναι ο νέος τύπος που έχει βγει στο φως από την Μάχη των Παρισίων, θα ήθελα να μιλήσω για αυτόν με την αδελφοσύνη και διαφάνεια που οφείλει κανείς σε συντρόφους.

Όταν εκδιδόμασταν μυστικώς και στην παρανομία, είναι φυσικό ότι γράφαμε τα άρθρα μας με απλότητα και δίχως διακηρύξεις αρχών. Ξέρω, όμως, ότι για όλους τους συντρόφους μας σε όλες μας τις εφημερίδες το κάναμε με μιαν σπουδαία και μυστικήν ελπίδα.

Δώσαμε άσυλο στην ελπίδα ότι αυτοί οι άνδρες που αψήφισαν με γενναιότητα θανάσιμους κινδύνους για χάρη λίγων ιδεών που οι Θεοί τις κρατούσαν στην καρδιά τους ως πολύ αξιαγάπητες, θα έβρισκαν έναν δρόμον ανοιχτό να δώσουν στην χώρα τους τον τύπο που της άξιζε και που είχε χάσει.

Ξέραμε από εμπειρία ότι ο προπολεμικός τύπος είχε απεμπολήσει τις αρχές του και την ηθική του που είχαν κατασχεθεί.

Η δίψα για το χρήμα και η αδιαφορία για τα μεγαλεία είχαν συνδυαστεί ώστε να δώσουν στην Γαλλία έναν τύπο, ο οποίος –με λιγοστές εξαιρέσεις– δεν είχε άλλον σκοπό πλην του να μεγεθύνει αυτήν την δύναμη των λίγων ιδεών και καμίαν άλλη στόχευση εκτός από την υποτίμηση της ηθικής όλων. Εξ ου και δεν ήταν δύσκολο για τον τύπον αυτό να εξελιχθεί σε ό,τι εξελίχθηκε στην περίοδο 1940-44, δηλαδή μια κηλίδα στην τιμή της πατρίδος.

Ο πόθος μας –που ήταν ακόμα πιο εντατικά αισθητός επειδή ήταν συχνά άρρητος– ήταν να απελευθερώσουμε τις εφημερίδες από την εξάρτησή τους από το χρήμα και να τους δώσουμε έναν τόνο και μιαν αλήθεια που θα επέτρεπε στο κοινό να ανακαλύψει ό,τι καλύτερο διέθεταν. Πιστεύαμε τότε ότι μια χώρα αξίζει ό,τι αξίζει ο τύπος της.

Και εάν είναι αληθές ότι οι εφημερίδες αποτελούν την φωνή του έθνους, ήμασταν αποφασισμένοι να πράξουμε το δικό μας μικρό καθήκον ώστε να ανεβάσουμε την εικόνα της χώρας εξευγενίζοντας την γλώσσα της.

Ορθώς ή εσφάλμένως, για το ιδανικό αυτό πέθαναν πολλοί από εμάς κάτω από αφάνταστες συνθήκες ενώ άλλοι άντεξαν εντός της φυλακής τα μέτρα καταναγκασμού και την μοναξιά.

Για την ακρίβεια, απλώς κατέχαμε θέσεις γραφείων όπου συνενώναμε και μοντάραμε εφημερίδες που εκδίδαμε μυστικώς όταν η μάχη λυσσομανούσε.

Αυτή ήταν μια σπουδαία νίκη και οι δημοσιογράφοι της Αντίστασης αξίζουν τον σεβασμό όλων για το θάρρος και την αποφασιστικότητα που επέδειξαν.

Ωστόσο –και ζητώ συγγνώμη που το λέω αυτό σε ώρα γενικευμένου ενθουσιασμού– αυτό το επίτευγμα χάνει την λάμψη του επειδή τόσο πολλά απομένουν να γίνουν.

Έχουμε κατακτήσει τα μέσα να προχωρήσουμε στην σαρωτική επανάσταση που θέλαμε αλλά μένει ακόμη να την κάνουμε πραγματικότητα. Και για να το θέσω με ειλικρίνεια, εάν κρίνω από την πρώτη δωδεκάδα εκδόσεων που έκαναν την εμφάνισή τους στο Παρίσι, αυτός ο ελεύθερος τύπος επιτρέπει ακόμα να επιθυμούμε αρκετά ακόμα.

Ελπίζω πως ό,τι έχω να πω για το θέμα αυτό στο άρθρο αυτό καθώς και στα επόμενα που θα ακολουθήσουν θα εκληφθούν με το σωστό πνεύμα.

Μιλώ εκ μέρους μιας αδελφοσύνης που γεννήθηκε στο πεδίο της μάχης.

Και οι παρατηρήσεις μου δεν σκοπεύουν σε κάποιον συγκεκριμένα.

Αυτή η άσκηση κριτικής απευθύνεται προς ολόκληρο τον τύπο, συμπεριλαμβανομένων και ημών.

Ορισμένοι θα πουν ότι αυτή η κριτική είναι πρόωρος, ότι στις εφημερίδες μας πρέπει να δοθεί χρόνος ώστε να αυτό-οργανωθούν πριν ερωτηθούν για να εξετάσουν την κοινή τους συνείδηση.

Διαφωνώ.

Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε καλά ότι οι εφημερίδες μας έπρεπε να συγχωνευθούν σε απίστευτα δύσκολες συνθήκες.

Ωστόσο, αυτό δεν είναι το σημείο που ήθελα να θίξω αλλά ότι από την αρχή θα έπρεπε να είχε υϊοθετηθεί ένας δεδομένος τόνος που δεν υπήρξε.

Η αλήθεια είναι ότι τώρα που ο τύπος είναι σε πορεία ώστε να αυτοκαθορίσει την εικόνα του και να αποφασίσει ποιο σχήμα τελικά θα λάβει, απαιτείται να κοιτάξει με ευθύτητα στον καθρέφτη. Τότε, θα έχει μιαν πιο καθαρήν ιδέα για το τι θέλει να γίνει και για το τι θα γίνει.

Τί είναι, λοιπόν, αυτό που ζητούμε;

Έναν τύπο καθαρό, αρρενωπό, γραμμένο με έντιμο στυλ.

Όταν γνωρίζεις –όπως το μάθαμε εμείς οι δημοσιογράφοι αυτά τα 4 έτη που προηγήθηκαν– ότι το γράψιμο ενός άρθρου μπορεί να έχει το αποτέλεσμα να σε βάλει στην φυλακή ή να σε σκοτώσουν, είναι προφανές ότι οι λέξεις έχουν αξία και πρέπει να σταθμίζονται προσεκτικά.

Αυτό που ελπίζαμε να αποκαταστήσουμε ήταν η δυνατότητα ανταπόκρισης του δημοσιογράφου προς το κοινό.

Το αμάρτημα ενός ακάματου

Στην βία, την ορμή και την φρενίτιδα της πολεμικής μας, οι εφημερίδες μας έπεσαν στο αμάρτημα που υποπίπτει κάθε ακαμάτης.

Κατά την διάρκεια της εγρήγορσης για την ανάσταση, το σώμα εργάστηκε υπεράγαν με αποτέλεσμα ο νους να παραδώσει τα κλειδιά της άμυνάς του.

Επιτρέψτε μου να πω εδώ –κατά έναν γενικόν τρόπο– τι προτείνω να υποβάλω προς εξέτασιν λεπτομερώς στην συνέχεια: πολλές από τις εφημερίδες μας στράφηκαν προς τα πίσω σε φόρμουλες που κανείς δεν θα θεωρούσε εκτός χρόνου.

Ωστόσο, ούτε οι Θεοί δεν ορρωδούν προ των κάθε είδους ρητορικών υπερβολών και αποκλήσεων προς την ευαισθησία των κοπελιών που ψωνίζουν στα καταστήματα και που γέμιζαν τις στήλες των εφημερίδων μας πριν και μετά τον πόλεμο.

Ο λόγος για το πρώτο αμάρτημα είναι ότι –επειδή στην ανάγκη και οι Θεοί πείθονται– πρέπει και μεις να πειστούμε, αν και αυτό που κάνουμε είναι απλώς μια αναπαραγωγή του τύπου της κατοχής με τους ρόλους ανεστραμμένους.

Ο λόγος για το δεύτερο αμάρτημα είναι ότι ακολουθήσαμε την οδό της ελάχιστης αντίστασης και στραφήκαμε πίσω σε φόρμουλες και ιδέες που απειλούν να ναρκοθετήσουν την ηθική του τύπου και της χώρας.

Αφού το κάναμε, δεν επιτρέπεται να υπονομευθεί αυτή η ηθική εκτός κι αν θέλαμε να αποποιηθούμε των ευθυνών μας και να εγκαταλείψουμε κάθε ελπίδα να ολοκληρώσουμε.

Τώρα που έχουμε κατακτήσει τα μέσα έκφρασης, το καθήκον ανταπόκρισης προς τον ίδιον τον εαυτόν μας και προς την χώρα είναι υπέρτατη.

Είναι ουσιώδες να το αναγνωρίσουμε αυτό και ο σκοπός του άρθρου αυτού είναι να εξασφαλίσει πως θα το κάνουμε.

Η αποστολή για τον καθένα μας είναι να σκεφτούμε προσεκτικά τι θέλει να πει –και, σταδιακά, να διαμορφώσουμε το σχήμα της εφημερίδας του∙ είναι να γράψουμε με προσοχή δίχως να χάσουμε ποτέ την θέαση της εκτάκτου ανάγκης να αποδώσουμε στην χώρα την επίσημη φωνή της.

Εάν διαπιστώσουμε στο κείμενο ότι αυτή η φωνή παραμένει ένδοξη και όχι φθονερή, υπερηφάνως αντικειμενική και όχι στείρα ρητορικής, ανθρωπιάς και όχι μετριότητας, τότε αρκετά θα διασωθούν εκ των ερειπίων και δεν θα ξεπουλήσουμε το δικαίωμά μας στην υπόληψη του έθνους.

«ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: Το κείμενο αυτό πρέπει να συνδυαστεί με όλες τις συνταγματικές πτυχές των τίτλων του έργου του δημοσιογράφου-συγγραφέα περί Κυβέρνησης, Τύπου και Χριστιανισμού: «Η ΣΑΡΚΑ», «COMBAT, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», «Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣ», «ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «Η Δευτέρα Παρουσία και η αντίσταση των εφημερίδων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική», «Λογοκρισία, προπαγάνδα και Αποκάλυψη», «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ», «ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ», «Η ΠΟΙΝΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ», «ΕΘΝΟΣ, ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ», «Ο ΑΡΝΗΣΙΘΡΗΣΚΟΣ», «Ο ΑΠΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ» και με όλο το σώμα άρθρων περί Ε.Ε. και Ισπανίας. Το κλειδί βρίσκεται στο αδημοσίευτο άρθρο του δημοσιογράφου-συγγραφέα από την ενότητα με τίτλο «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 19/11/1946 στην εφημερίδα COMBAΤ και είναι το μοναδικό κείμενο από τα δημοσιογραφικά γραπτά με δικαιώματα –Copyright by Albert Camus and Combat. Rights of reproduction reserved for all countries.

Η κατάσταση στον Τύπο θέτει ορισμένα προβλήματα.

Αυτά τα προβλήματα είναι αλήθεια ότι έχουν συζητηθεί στον Τύπο και το κοινό έχει καταβάλει προσπάθειες να τα κατανοήσει, ορισμένες φορές με βιασύνη και σε άλλες εποχές με αγωνία.

Προφανώς, η συζήτηση έμοιαζε λίγο ως μια οικογενειακή διαμάχη και όλοι ξέρουν ότι θα έπρεπε να αφιερώνουμε περισσότερον χώρο σε αποστολές κειμένων από τους πολεμικούς μας ανταποκριτές, ακόμα και αν ακόμα δεν έχουν λάβει τις διαπιστεύσεις τους και τις άδειές τους.

Εάν, όμως, πρόκειται να καλύψουν οι εφημερίδες τον πόλεμον αυτόν, θα πρέπει πρώτα να έχει κανείς εφημερίδες στην ιδιοκτησία του –αληθινές και πραγματικές εφημερίδες, δηλαδή.

Είναι εμφανές ότι το εκδοτικό θέμα που τίθεται εξακολουθεί να παραμένει το ίδιο, εφόσον είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτό που διακυβεύεται είναι η κατ’ εξοχήν ύπαρξη του νέου Τύπου.

Γιατί να μην προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε προς το κοινό –με λέξεις μετρημένες– τους λόγους της ανησυχίας μας;

Και γιατί να μην πούμε καθαρά, χάρη παραδείγματος, ότι επίκειται σύντομα να ακουστεί η κλαγγή της σύγκρουσης των όπλων ανάμεσα στον νέο Τύπο και στον παλαιό;

Στην πραγματικότητα, γίνεται λόγος για την αναβίωση παλαιών ονομάτων.

Εν γένει, ύστερα από σκέψη, είμαστε αντιτιθέμενοι σε αυτήν.

Αυτό για το οποίο το κοινό δεν έχει αρκετή επίγνωση είναι ότι η δημοσιογραφία αποτελεί το μοναδικό πεδίο της εθνικής μας ζωής που έχει υποστεί πλήρη κάθαρση –και αυτό επειδή κατά την διάρκεια της εξέγερσης το προσωπικό των εφημερίδων πλήρωσε πλήρως για τα δικά του κακώς κείμενα.

Η λυτρωτική αυτή εκκαθάριση έλαβε χώρα σε μια μόνον ημέρα.

Το πλεονέκτημά της έναντι των υπολοίπων μορφών εκκαθάρισης ήταν ότι αυτή ήταν πιο ριζοσπαστική. Οι εφημερίδες που σήμερα εκδίδονται μπορεί να έχουν τα λάθη τους αλλά, τουλάχιστον, υποστηρίζονται κατ’ αποκλειστικότητα με διαδικασίες που προέρχονται από τις πωλήσεις τους.

Η Γαλλία έχει τώρα έναν Τύπο απελευθερωμένο από την δύναμη του χρήματος για πρώτη φορά μετά 100 έτη.

Ομολογούμε ότι έχουμε ερωτευθεί αυτήν την επανάσταση.

Επιπλέον, είμαστε εν γένει καχύποπτοι με τους παλαιούς τίτλους.

Υπάρχουν διακρίσεις που πρέπει να γίνουν, από την άποψην αυτή.

Υπάρχουν εφημερίδες που δεν αντιλήφθηκαν τίποτε να είναι λάθος στην συνέχιση της κυκλοφορίας τους κατά την διάρκεια της Κατοχής (είτε στην Βόρειο ζώνη μετά τον Ιούνιο 1940 είτε στην Νότιο ζώνη μετά τον Νοέμβριο 1942). Όσον αφορά τις εφημερίδες αυτές, συγχωρέστε μας εάν πούμε απλώς ότι δεν επιθυμούμε πια να έχουμε καμιά σχέση μαζί τους.

Υπάρχουν άλλες εφημερίδες που δεν συνέχισαν την έκδοσή τους κατά την διάρκεια της Κατοχής.

Πρέπει, ωστόσο, να διακριθούν 2 περιπτώσεις.

Είναι αυτές που θαρραλέα «καταδύθηκαν» για να μην χάσουν ποτέ την τιμή τους: η Le Figaro και η Le Progrès de Lyon.

Έχουν θέση ανάμεσά μας –και την καταλαμβάνουν με θαυμαστήν επιδεξιότητα και αξιοπρέπεια που πάντοτε μπορούμε να επωφελούμαστε από την εμπειρία τους.

Ακόμα πιο σημαντικό, δεν αναμείναμε καμιά επίσημη γραφειοκρατική απόφαση για να τις καλωσορίσουμε πίσω –και το κάναμε ευχαρίστως.

Υπάρχουν κι άλλες εφημερίδες που δεν εκδίδονταν κατά την κατοχή επειδή δεν είχαν την άδεια, παρά τις διαπραγματεύσεις τους με τις αρχές των Γερμανών.

Υπάρχουν, επίσης, άλλες που δεν συνέχισαν να κυκλοφορούν αλλά νοίκιασαν τον εξοπλισμό και τα γραφεία τους στους κατέχοντες και σπεκούλαραν για κέρδος σε μιαν κατάσταση από την οποία δεν μπορούσαν να αντλήσουν πρεστίζ πλέον. Έχουμε σταθερή βάση ώστε να πούμε ότι, για την περίπτωσή τους, η ετυμηγορία είναι προαποφασισμένη.

Λένε ορισμένοι ότι αυτά τα παλαιά ονόματα θα μπορούσαν –με νέο προσωπικό– να συνεχίσουν την έκδοση.

Δεν βλέπουμε κάποιον αξιοσημείωτο λόγον, όμως, να προσθέσουμε στην όλη συγκεχυμένη κατάσταση. Ο λόγος που δίδεται για την πρόταση αυτή είναι ότι το κοινό είναι συνηθισμένο στα παλαιά ονόματα.

Η απάντηση σε αυτό είναι ότι το κοινό θα συνηθίσει στα νέα ονόματα. Εάν υπάρχουν άνθρωποι που οπωσδήποτε πρέπει να διαβάσουν μιαν εφημερίδα που δεν πήγασε από την Αντίσταση, μπορούν να αγοράσουν την Le Figaro που είναι αρκετά καλή. Επιπλέον, το επιχείρημα αυτό ξεκινά από τον εισαγωγικό συλλογισμό ότι το κοινό είναι εκ φύσεως αδρανές.

Η άποψη αυτή ήταν του συρμού προπολεμικά σε αυτές τις παλαιές εφημερίδες ακριβώς αλλά την τελευταία 4ετία τέθηκε εκτός μόδας.

Η πρώτη ικανή συνθήκη για να γίνει κανείς καλός ανεξάρτητος δημοσιογράφος είναι να μάθει να μην επιδεικνύει περιφρόνηση προς την κρίση του αναγνώστη.

Τελευταίο αλλά όχι έσχατο είναι το επιχείρημα ότι αναμφιβόλως θα υπάρξουν κάποιοι που λένε ότι λόγω φόβου προς τον ανταγωνισμό παίρνουμε την θέση αυτή.

Με άλλες λέξεις, στην περίπτωση αυτή είμαστε μεις που υποτίθεται ότι είμαστε αξιόκριτοι.

Ας πούμε απλώς και μόνον αυτό: έχουμε πληρώσει με μονάκριβην αγάπη ό,τι έχουμε κερδίσει.

Ελπίζουμε ότι το τίμημα που πλήρωσαν οι δημοσιογράφοι στον βωμό της ελευθερίας θα τους αποδώσει πίσω –αν μη τι άλλο– την εκτίμηση όσων ενδιαφέρονται γι’ αυτούς.

Ξέρουμε στα μύχια της καρδιάς μας ότι πάντοτε θα αποδεχόμαστε (και θα αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη γι’ αυτό) τον συναγωνισμό ως προς το ταλέντο. Αυτό που δεν θέλουμε πια είναι ο ανταγωνισμός ως προς τα χρήματα.

Είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε την φωνή της λογικής και ό,τι είναι υπέρ του εθνικού συμφέροντος.

Δεν βλέπουμε τίποτε που να αξίζει κάτι άλλο –πέραν της μετάνοιας και της απαξίας– στα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν εναντίον μας.

Αν δεν μπορέσουμε να έχουμε κατανόηση, τότε ζητούμε να επιδειχθεί μια μικρή υπομονή.

Ας επιτραπεί πίστωση στον νέο Τύπο χρόνου ώστε να αποδείξει την αξία του παρά τα λάθη για τα οποία έχει επίγνωση.

Είμαστε τόσο τολμηροί ώστε να υποσημειώσουμε ότι, για την απονομή χάριτος από την ποινή του θανάτου, υπάρχει βάση σε ό,τι κατόρθωσε ο νέος Τύπος μετά τον Ιούνιο 1940.

«Η ΑΠΑΤΗ ΚΑΙ Η ΑΡΕΤΗ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό είναι από τα κύρια για την στήριξη του έργου του δημοσιογράφου-συγγραφέα και συνδέεται πρωτίστως με την εισαγωγή στην διπλωματική μελέτη «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ» περί «επιστροφής στις πηγές» και την αναφορά στις Χριστιανικές Κατακόμβες σε συνδυασμό με τα άρθρα περί Γερμανίας και περί πινάκων του Μποτιτσέλλι, το άρθρο «ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ», τις αναφορές στο πλοίο και στο πλήρωμα του Χριστιανισμού, με τις αναφορές σε καταθέσεις στο άρθρο «ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΟΥ» και σε συνδυασμό με τα άρθρα «Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ», «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ», «Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ», «ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΑΡΞΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ» «ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ» και όλα τα άρθρα περί Τύπου, Δικαιοσύνης, Μέτρου και Δημοκρατίας. Ωστόσο, πρέπει να συσχετιστεί με το θεατρικό έργο «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ» καθώς και τα άρθρα «Η ΠΟΙΝΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ» και «ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ». Σημειώνεται ότι το αδημοσίευτο άρθρο του συγγραφέα από την ενότητα με τίτλο «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 19/11/1946 στην εφημερίδα COMBAT (μετάφραση Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου) είναι το μοναδικό κείμενο του συγγραφέα από τα δημοσιογραφικά γραπτά με δικαιώματα. Copyright by Albert Camus and Combat. Rights of reproduction reserved for all countries. Το θέμα της επιστημονικής έρευνας των κοινωνιών πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν για την όλη φιλοσοφία του οργανισμού με τον τίτλο «ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ Ο.Η.Ε.» και την θέση σε ισχύ του όλου Λειτουργικού Συστήματος με βάση το Κ.Π.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό στηρίζεται στο Κείμενο Συνθήκης της Διάσκεψης του Ο.Η.Ε. στην Γενεύη στις 29 Απριλίου 1958 περί διεθνών υδάτων των κρατών σε συνδυασμό με το δόγμα Capitant το οποίο δημιούργησε το νομικό καθεστώς απόσχισης μιας εδαφικής συλλογικότητας σε ανεξάρτητο κράτος θαλάσσιας επικράτειας μόνο και με βάση το Σύνταγμα του 1958 και ενισχύθηκε το 1966 με την θεωρία περί εξειδικευμένης ερμηνείας και σε σχέση με τον Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου. Αυτό στηρίζει την σύλληψη του κινήματος COMBAT από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. σε συνδυασμό με το λειτουργικό σύστημα της Ε.Ε και του οργάνου του Υπουργείου Πληροφοριών (Ministry of Information-M.O.I.) κοινού σε Όργουελ («1984) και Καμύ (COMBAT) επί τη βάσει του Μανιφέστο του Vendotene (1941) των Spinelli-Camus και του Σχεδίου Συνθήκης Spinelli για το Σύνταγμα της Ε.Ε. το οποίο είναι το μοναδικό που ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ έχει ήδη ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 14/2/1984.
Σε εφαρμογή των κειμένων διατάξεων, ο Officiel δημοσίευσε το κείμενο μιας εκτελεστικής εντολής που διατάσσει τις εφημερίδες να αποκαλύψουν τα αριθμητικά και λογιστικά στοιχεία της παραγωγής τους και να ενημερώσουν τον Υπουργό Πληροφόρησης για τις πωλήσεις τους προκειμένου να αυξηθούν ή να μειωθούν αναλόγως οι τιμές κατακύρωσής τους προς το ενδιαφερόμενο κοινό.
Η τάξη αυτής της διατακτικής εντολής διαπνέεται από την λογική.
Η δημοσιοποίηση των αριθμών κυκλοφορίας θα είναι κάποτε μια μέθοδος για την κατακύρωση των πόρων που προέρχονται από τις πηγές της κάθε ανταγωνιστικής εφημερίδας.
Άλλωστε, είναι σαφές ότι οι λειτουργίες του Τύπου θα πρέπει να είναι ανοιχτές στην δημόσια έρευνα.
Ως προς τις ανακοινώσεις των αριθμών κυκλοφορίας, εγείρονται ορισμένες δυσκολίες διότι θα μπορούσαν να καταλήξουν σε αδικίες εις βάρος ορισμένων από τις αδελφές επιχειρήσεις οι οποίες δεν πουλούν όλες τις εφημερίδες που τυπώνουν και μπορεί να θεωρηθεί ακατάλληλο να δοκιμάσουν άλλο την τύχη τους.
Ωστόσο, είναι φανερό ότι η διαταγή της εκτελεστικής εξουσίας θεσπίστηκε υπό το πνεύμα της δικαιοσύνης και του ορθολογισμού.
Το επιχείρημά μας είναι απλώς και μόνον ότι η λογική του μέτρου πρέπει να εκτελεστεί με συνέπεια ως το τέλος.
Πράγματι, υπάρχουν κράτη που λειτουργούν με τάξη η οποία ορίζει ότι σε περίπτωση απάτης, η κατακύρωση της προμήθειας χάρτου για την περίοδο των 2 εβδομάδων θα μειωθεί –κατά συνέπειαν, πάντοτε– κατά ένα ποσό το οποίον ανταποκρίνεται στο νούμερο των αντιγράφων που δεν έχουν τυπωθεί ή δεν έχουν ζήτηση ή τηρούνται κρυφά ή δεν τα έχει διεκδικήσει κανείς.
Πιστεύουμε ότι αυτή η παράγραφος η μικρή, η οποία ασχολείται με ένα φαινομενικά δευτερεύον ζήτημα, θέτει ένα πρόβλημα πολιτικής ηθικής ανωτάτης σημασίας.
Ποιό είναι, κατά κυριολεξία, το νόημά του;
Ότι η κλοπή και η απάτη πρέπει να γίνονται ανεκτές και ότι η μοναδική της τιμωρία θα είναι μια μείωση στην ποσότητα του χάρτου που παραχωρείται σε ποσότητα ίση με τις αναλογίες των μετοχών που χάθηκαν στην προηγούμενη εν λόγω παραχώρηση.
Αυτό το μέτρο δεν αποτελεί ποινή αλλά προσαρμογή, δηλαδή μιαν συναλλαγή στο ισοζύγιο πληρωμών μεταξύ κλέφτη και θύματος.
Δεδομένου τούτου, αυτή η μικρή περικοπή του κειμένου βασίζεται σε αρχές ανεπακόλουθες.
Τούτο ισοδυναμεί με την παραδοχή ότι η απάτη είναι ταυτογχρόνως αναπόφευκτος και αφέσιμη.
Εάν είναι αλήθεια ότι κάθε ποινή είναι αναλογική με το έγκλημα, τότε το μέτρο αυτό ισολογίζεται με το να δίνει συγχωροχάρτι κάποιος στον απατεώνα, κάτι που στο τέλος του χορηγεί δωρεά ενός –τρόπον τινά– στάτους φυσικής έξεως.

Ε λοιπόν, αυτός δεν είναι ο σωστός τρόπος έναρξης.
Εάν επιθυμούμε να στερεώσουμε και να θεσπίσουμε νέες σχέσεις μεταξύ των πολιτών, εάν θέλουμε να εκδίδονται αποφάσεις με πνεύμα τιμιότητας ώστε να θερίζουμε τους καρπούς της, τότε πρέπει να καλούμε τα σκάφη «σκάφη» και να ποινικοποιήσουμε την απάτη για όποιον τα κλέβει.
Δεν πρόκειται να πούμε περισσότερα για τον κίνδυνο που προκαλεί στον νέον Τύπον αυτή η πολιτική έκφραση. Δεν είναι καλή ιδέα να προκαλεί κανείς τον κόσμο να κλέβει σκάφη –και αν ο μόνος κίνδυνος κλοπής είναι να ανταμοίβεται η απάτη και όχι να τιμωρείται, ε τότε αυτός είναι πειρασμός!
Δεν είναι ανάγκη να αποδείξουμε, άρα, με πόση ταχύτητα θα ‘τρωγαν την σκόνη μας όλοι οι ενάρετοι που, αναπόφευκτα μετά, θα απολύονταν επειδή έχουν αφέλεια.
Επιπλέον, το να κλέβεται κάποιος τόσο γαλήνια και καλόβουλα σημαίνει, επί της ουσίας, ότι την νομιμοποιεί.
Δεν κάνουμε πρόταση εδώ να ανακηρύξουμε την αγνότητα σε κανόνα.
Η αρετή σπανίως βασιλεύει στα ανθρώπινα –και δεν θα ‘κανε κανείς το λάθος να υποθέσει ότι έχουμε κι εμείς αφέλεια.
Ωστόσο, η απάτη θα πρέπει να πληρώνεται με σύλληψη –και με σκληρότητα ώστε να γίνεται φανερή η βούληση να μην υπάρχει πλέον ανοχή.
Μια εφημερίδα που διαφθείρει τα βιβλία της κι ελπίζει ότι θα ανεβάσει την κυκλοφορία της, δεν έχει δικαίωμα να μιλά έναντι του λαού της Γαλλίας: φως φανάρι.
Εκ πρώτης όψεως, η μικρότερη της απάτης για εφημερίδες πρέπει –αν όχι σε ισόβια– να υφίσταται την εξής ποινή: να αναστέλλεται το κρέμασμα των φύλλων της και η διανομή της για μιαν περίοδο χρόνου αρκετά μεγάλη ώσπου να γίνει αντιληπτή η αθωότητά της.
Εκλιπαρούμε άφεση αμαρτιών από τον λειτουργό πληροφόρησης που πήραμε τον χρόνο του με μιαν εκδοτική διαμάχη που κάλλιστα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως διαλογής «δευτέρας».
Το καθήκον μας, ωστόσο, είναι να εξασφαλίσουμε ότι οι αξίες αποκαθίστανται στον σωστόν τους τόπο και να καταδείξουμε ότι η ιδέα περί απάτης είναι μια διαρκής αιτία εθνικής παρακμής.
Εάν ο Officiel αγνοήσει την έρευνα αυτή όσο σοβαρά πρέπει, εναπόκειται στον Τύπο να το κάνει και να στηρίξει ακλόνητα και αξιοπρεπώς τις απαραίτητες αρχές εταιρικότητας.

«ΚΡΙΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή:

Το κείμενο πρέπει να αναγνωστεί σε σύνδεση με το σύνολο των κειμένων του δημοσιογράφου με θέμα, τον Τύπο («Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η Δευτέρα Παρουσία και η Αντίσταση των Εφημερίδων», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική»). Αξίζει, λόγω της αναφοράς του κειμένου στους Θεούς και στην Ελλάδα, να συγκριθεί με τον επίλογο στο έργο «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ».

Πρέπει, εξάλλου, να εξετάσουμε την δημοσιογραφία των ιδεών.

Στο παρελθόν, υποδείξαμε ότι υπάρχει στον Γαλλικό Τύπο κάποιος ανεκπλήρωτος πόθος σχετικά με την σύλληψη των νέων.

Οι εφημερίδες ψάχνονται για να ικανοποιήσουν αμέσως τους αναγνώστες τους σε πληροφόρηση παρά να τους δώσουν έγκυρη ενημέρωση. Υπό αυτήν την ιεράρχηση προτεραιοτήτων, δεν είναι η αλήθεια αυτή που καρπώνεται τα οφέλη.

Άρα, δεν έχει νόημα η διαμαρτυρία ότι τα άρθρα του παρασκηνίου καταλαμβάνουν χώρο που –ειδάλλως– θα ξοδευόταν σε ειδήσεις.

Ένα πράγμα είναι ευκρινές: οι ειδήσεις που σήμερα προμηθεύονται στις εφημερίδες μας –ειδήσεις που, καθώς οι Θεοί τις λαμβάνουν, αμέσως τις τυπώνουν– είναι ανώφελες δίχως κριτικό σχολιασμό.

Ο Τύπος καθ’ ολοκληρίαν θα έκανε καλά να βάλει στην καρδιά του αυτήν την φόρμουλα.

Το σίγουρο είναι πως ο δημοσιογράφος μπορεί να βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει τα νέα παρέχοντας ένα πλαίσιο συμφραζομένων σχεδιασμένων έτσι ώστε να γίνονται σαφείς οι περιορισμοί της πληροφόρησης, της οποίας η πηγή και ο σκοπός πιθανόν να μην είναι πάντοτε φανεροί.

Επί παραδείγματι, μπορεί να έχει σκιαγραφήσει τα νέα με τρόπον κατάλληλο ώστε να θέτει αντικρουόμενα τηλεγραφήματα το ένα πλησίον του άλλου, ώστε να μπορούν δημοσιογράφος και αναγνώστης να αμφισβητούν ο ένας τον άλλον.

Μπορεί να διαφωτίζει το κοινό ως προς το ενδεχόμενο μια δοσμένη πληροφορία να είναι ορθή από απόψεως της προελεύσεώς της μέσω ενός συγκεκριμένου ξένου πρακτορείου ή γραφείου. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, είναι σαφές ότι ανάμεσα στα γραφεία που διατηρούσαν στο εξωτερικό διάφορες υπηρεσίες νέων προ του πολέμου, μόνον 4 ή 5 μπορούσαν να παράσχουν τις εγγυήσεις εκείνες ορθότητος στις οποίες θα έπρεπε να εμμένει ένας τύπος αποφασισμένος να παίξει σωστά τον ρόλο του.

Αυτή είναι η δουλειά του δημοσιογράφου, ο οποίος είναι καλύτερα ενημερωμένος από το κοινό, και πρέπει να υποδείξει την έκταση κατά την οποία είναι αμφισβητήσιμα τα νέα που βασίζονται σε πηγές που ο ίδιος γνωρίζει.

Επιπροσθέτως προς αυτήν την απευθείας κριτική εντός των κειμένων καθώς και στην επιλογή των πηγών, ο δημοσιογράφος θα μπορούσε να επιχειρήσει μιαν ερμηνεία της τεχνολογίας των νέων με ρεπορτάζ προς το κοινό όσο το δυνατόν πιο καθαρά και σωστά.

Εφόσον οι αναγνώστες ενδιαφέρονται για τον καταδικασμένο σε θάνατο εγκληματία Δρα. Petiot και τους λωποδύτες του, δεν υπάρχει κανείς εμφανής λόγος γιατί να μην ενδιαφέρονται και οι Θεοί οι ίδιοι ακόμα για την μέθοδο με την οποία λειτουργεί ένα διεθνές πρακτορείο Τύπου.

Αυτό, επίσης, θα είχε το πλεονέκτημα να ξυπνήσει την κριτική τους ικανότητα αντί να κάνει έκκληση στα κατώτερα ένστικτά τους. Το μοναδικό ερώτημα είναι εάν τέτοιου είδους κριτική δημοσιογραφία είναι τεχνικώς εφικτή.

Είμαι πεπεισμένος ότι είναι.

Υπάρχει και ένας άλλος τρόπος με τον οποίον ο δημοσιογράφος μπορεί να συνεισφέρει στον δημόσιο διάλογο: προμηθεύοντας πολιτικό και ηθικό σχολιασμό των νέων. Οι ειδήσεις αντικατοπτρίζουν τις χαοτικές δυνάμεις της ιστορίας και θα ήταν μια πολύ καλή ιδέα να καταγράφει σε αρχείο τις καθημερινές σκέψεις ενός πληροφορημένου παρατηρητή ή την κοινή άποψη ενός αριθμού παρατηρητών. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να γίνει χωρίς ενδοιασμούς, απόσταση και μιαν σύνθεση που να προκύπτει από την σχετική και μεταφορική σημασία των πραγμάτων. Φυσικά, μια προκατάληψη υπέρ της αληθείας κατά κανέναν τρόπο δεν εμποδίζει να πάρει κανείς θέση.

Όντως, εάν έχουμε αρχίσει να κατανοούμε την ιδέα για το τι προσπαθούμε να πετύχουμε με αυτήν την εφημερίδα, ούτε η αλήθεια ούτε η δέσμευση δεν έχουν νόημα παρά μόνο μέσω του άλλου.

Κι εδώ, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, υπάρχει ένας τόνος που πρέπει να υϊοθετηθεί, διαφορετικά τίποτε δεν έχει αξία.

Όταν κοιτάμε τον σημερινό Τύπο, είναι ευδιάκριτο ότι η εκπληκτικά ταχεία πρόοδος των Συμμάχων, η πληθώρα νέων από το εξωτερικό, η ξαφνική κίνηση από την αμάραντον ελπίδα της λύτρωσης ως την βεβαιότητα της νίκης καθώς και –τελευταία αλλά όχι έσχατη– η προσέγγιση της ειρήνης έχουν υποχρεώσει όλες τις εφημερίδες μας να μην καθυστερήσουν πια να εκδηλώσουν τις απόψεις τους για το τι ζητά και για το τι είναι αυτή η χώρα.

Να γιατί γίνεται τόσο μεγάλος λόγος περί Γαλλίας στα άρθρα που οι Θεοί δημοσιεύουν. Φυσικά, όμως, αυτό είναι ένα θέμα υποκείμενο το οποίο μπορεί να προσεγγιστεί μόνο με μιαν αφθονία προφύλαξης και με προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις.

Εάν ήμασταν αναγκασμένοι να επιστρέψουμε στα πατριωτικά κλισέ και τις φράσεις που τόσο πολύ ενόχλησαν στο παρελθόν τους Γάλλους ώστε και οι ίδιοι οι Θεοί έφθασαν να απεχθάνονται την λέξη την ίδια πατρίδα,

δεν θα χρειαζόταν τίποτε άλλο για να διαφωτίσουμε τον ορισμό που επιζητούμε.

Τώρα, όμως, ξεγυμνώνουμε πολλές από τις απόψεις αυτές.

Μας καλούν οι νέοι καιροί –εάν όχι για νέες λέξεις, τουλάχιστον για νέες μεταθέσεις των λέξεων.

Και μόνον η καρδιά μπορεί να υπαγορεύσει ποιες θα έπρεπε να είναι αυτές οι αλλαγές των λέξεων –η καρδιά και ο σεβασμός που πηγάζει από την πραγματική αγάπη.

Αυτή είναι η τιμή που πρέπει να πληρωθεί εάν πρόκειται να συνδράμουμε με τον δικό μας τρόπο –έστω και μικρό– στην προοπτική να προμηθεύσουμε την χώρα με μιαν γλώσσα

που θα την παροτρύνει να ακούσει.

Σαφώς, αυτό συνοψίζεται σε μιαν επιμονή ότι τα άρθρα αυτά με ουσία διαθέτουν υπόσταση και ότι ψευδείς ή αμφίβολες αναφορές ειδήσεων δεν μπορούν να παρουσιαστούν ως αληθή γεγονότα.

Αυτές οι πρακτικές, συλλήβδην, αποτελούν ό,τι εννοώ μέσω της φράσης «κριτική δημοσιογραφία».

Και, επαναλαμβάνω, ο σωστός τόνος είναι επίσης αναγκαίος –και, τότε, πολλά πράγματα πρέπει να θυσιαστούν.

Θα ήταν αρκετό, όμως, εάν ο κόσμος απλώς ξεκινούσε να μιλά για αυτά.

ALBERT CAMUS